درمان یبوست همواره یکی از دغدغه‌های افرادیست که از مشکلات گوارشی رنج می‌برند. یبوست در واقع همان کاهش تحرک روده است که در این حالت مدفوع خشک، سفت و دردناک می‌باشد. در این مقاله می‌خواهیم در مورد درمان یبوست با شما دوستان عزیز صحبت کنیم.
چرا یبوست می گیریم؟
به طور طبیعی روده باید حدودا روزی سه مرتبه کار کند، ولی بعضی از مشکلات باعث می‌شود که یبوست پیش بیاید. مثلاً وقتی که عضله داخل روده دچار مشکل می‌شود و حرکت طبیعی خود را از دست می دهد. وقتی که دفع مدفوع بیشتر طول می‌کشد روده بزرگ آب بیشتری را از مدفوع جذب کرده است و به همین دلیل مدفوع سخت و خشک می‌شود و دفع آن با مشکل مواجه می‌شود. رژیم‌های سخت نیز یکی از دلایل اصلی ابتلا به یبوست هستند که مشکلات گوارشی زیادی ایجاد می‌کنند. یک رژیم غذایی خوب با در نظر گرفتن اصول تغذیه هیچگاه باعث یبوست و مشکلات ناشی از آن نمی‌شود.
[buttontag]اگر یبوست دارید این ورزش را انجام ندهید
علائم یبوست چیست؟
اگر در طول یک هفته کمتر از سه بار دفع مدفوع داشته باشید و در دفع مشکل دارید دچار یبوست شده اید. از علائم دیگر یبوست شامل دفع کم یا سفت و سخت، احساس خالی نشدن کامل روده، حالت تهوع و سردرد و درد شکمی تورم آن است.
چه زمانی دچار یبوست مزمن می‌شویم؟
یبوست مزمن بیشتر مربوط به شیوه زندگی می شود. زمانی که میزان ناکافی فیبر دریافت می‌کنیم و تحرک و ورزش منظم و روزانه نداریم. مکمل‌های غذایی مثل آهن، کلسیم، کم کاری تیروئید، دیابت و اختلالات متابولیسمی، پارکینسون، افسردگی و اضطراب و سندروم روده تحریک پذیر باعث یبوست مزمن می‌شوند. در ادامه می‌خواهیم در مورد درمان یبوست و علل آن در گروه‌های سنی مختلف صحبت کنیم. برنافیت را دنبال کنید.
یبوست در زنان
علت یبوست در زنان می تواند عدم رعایت رژیم غذایی مناسب و یا به علت مصرف کردن نوع خاصی از داروها یا بر هم خوردن تعادل هورمونی بدن باشد.
یبوست در کودکان
یبوست در کودکان زیاد پیش می آید و مادران را نگران می‌کند. کودکی که روده اش دچار کم تحرکی شده و یا دچار سفتی و سختی می شود دچار یبوست شده است. یکی از دلایل یبوست بعضی اوقات گرفتن زودهنگام نوزاد از پوشک است. گاهی اوقات هم تغییر در رژیم غذایی کودک باعث این امر می شود. ولی معمولاً یبوست در کودکان خیلی زود برطرف می شود. برای برطرف شدن مشکل یبوست در کودکان باید آنها را تشویق و وادار به مصرف سبزیجات و میوه های فیبردار و همچنین نوشیدن مایعات بیشتر کرد.
یبوست در نوزادان
معمولاً نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، سه تا چهار بار در طول روز مدفوع می کنند. اگر کودک بیش از پنج روز مدفوع نکرد به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. راهکارهایی که برای درمان یبوست نوزادان پیشنهاد می‌شود شامل ورزش، حمام گرم، تغییر در نوع رژیم غذایی کودک و استفاده از سیب پوست کنده، هلو، آلو، گلابی و غلات سبوس‌دار و استفاده از آب میوه هاست.
یبوست در دوران بارداری
یبوست یکی از عوارض شایع در دوران بارداری است که بیشتر زنان در این دوران معمولاً با آن مواجه می‌شوند. علت یبوست در دوران بارداری معمولاً مختل شدن حرکات روده ای و همچنین اختلالات گوارشی است. همچنین اختلالات و نوسانات هورمونی در طول بارداری نیز تأثیر زیادی در سیستم گوارشی مادر باردار به وجود می‌آورد.
یبوست در سالمندان
معمولاً زمانی که دفع در سالمندان کمتر از ۳ بار در هفته اتفاق می‌افتد، می‌گویند که شخص سالمند دچار یبوست شده است. در تحقیقات انجام شده و علمی مشخص شده که با افزایش سن به ویژه در افراد بالای ۶۵ سال شیوع یبوست افزایش می یابد. برای درمان یبوست در سالمندان معمولاً از ملین ها، نرم کننده مدفوع و شیاف و تنقیه استفاده می‌کنند.
عوارض یبوست چیست؟
عوارضی که از طریق یبوست ایجاد می‌شود شامل موارد زیر است:
- بواسیر یا التهاب رگ ها در روده یا مقعد
- فیسور آنال یا شکاف مقعدی که در آن مقعد به دلیل سفتی مدفوع زخم می‌شود. این عارضه‌ی دردناک باعث خارش می‌شود و از مقعد ممکن است که مقداری خون خارج شود.
- انقباض مدفوع؛ یعنی زمانی که مدفوع به قدری سخت و خشک می‌شود که نمی‌توان آن را با یک حرکت روده خالی کرد. این مشکل را معمولا تغییر با تنقیه یا نوشیدن آب برطرف می‌کنند.
- پرولاپس رکتوم؛ زمانی که رکتوم یا آخرین قسمت روده از مقعد بیرون می‌زند و به طور طبیعی قابل مشاهده می‌شود. این حالت معمولا دردناک نیست و در بعضی موارد به صورت خود به خود درمان می‌شود، ولی بهتر است به پزشک مراجعه شود.
آیا بواسیر باعث یبوست می‌شود؟
بعضی از پزشکان معتقدند که یبوست دلیل اصلی به وجود آمدن هموروئید یا بواسیر است. وقتی که قسمت تحتانی روده پر خون می‌شود و رگها به داخل کانال مقعد توسعه پیدا می‌کنند، به خاطر عبور مدفوع سخت و خشک، رگها پاره شده و باعث ایجاد خونریزی می‌شود.
برای درمان یبوست به کدام متخصص مراجعه کنیم؟
وقتی که دفع غیر طبیعی مدفوع، شکم درد، نفخ و سوزش مکرر سردل و یا خونریزی از مقعد دارید یا اینکه دچار یبوست آزاردهنده شده بهترین راه، مراجعه به پزشک متخصص گوارش است. یک متخصص گوارش، سرطان، سندروم روده تحریک پذیر، بیماری سلیاک، بیماریهای کیسه صفرا و التهابات روده، بواسیر و پولیپ غیرطبیعی را نیز تشخیص می‌دهد.
راه‌های پیشگیری از یبوست کدام است؟
- استفاده از میوه جات و سبزیجات
- نوشیدن آب به صورت مکرر در طول روز
- خودداری از مصرف چای پررنگ
- خوردن میوه ها همراه با پوست
- استفاده از ملین هایی مثل انجیر و آلو
- مصرف غلات به همراه پوست آنها
- استفاده از غلات سبوس‌دار
- عدم کاهلی در اجابت مزاج
- کاهش استرس و فشارهای روحی و روانی
- کاهش وزن اضافی
- انجام ورزش های مربوط به شکم برای کمک به حرکات روده
- انجام پیاده روی و تمرینات ورزشی به صورت مرتب
- قرص ملین
راه‌های درمان یبوست کدامند؟
برای درمان یبوست در خانه راهکارهای مختلفی ارائه شده است. از جمله استفاده از اسفرزه، ریواس، نارون آمریکایی، برگ درخت زبان گنجشک، ریشه گل ختمی، بارهنگ، تمشک، پرتقال و روغن زیتون.
روش‌های زیر برای درمان خانگی یبوست بسیار مناسب هستند:
1- درمان یبوست با گل محمدی
گل محمدی خواص زیادی دارد؛ از جمله تاثیر آن در درمان ناراحتی‌های گوارشی مشخص شده است. این گیاه، نرم کننده و مسهل و برطرف کننده نفخ معده، درد و عفونت های دستگاه گوارش است. قرص دایجستیو برای یبوست: کلسیم کربنات موجود در این قرص به شکل یک آنتی اسید گوارشی عمل کرده و تسکین دهنده معده و برای سوزش مری ناشی از رفلاکس موثر است.
2- درمان یبوست با خاکشیر
خاکشیر از نوشیدنی‌های با طبع سرد است که علاوه بر رفع گرمازدگی باعث درمان یبوست شده و به برطرف شدن آن کمک می‌کند. معمولاً برای برطرف شدن یبوست در کودکان یک قاشق چای خوری خاکشیر را می‌کوبند و با آب مخلوط کرده به کودک می‌دهند.
3- درمان یبوست با استفاده از قرص ملین
قرص‌های ملین یا مسهل داروهای گوارشی هستند که به فرد کمک می‌کنند تا از حالت یبوست در آمده و روده خود را تخلیه کنند. برای رفع یبوست در ابتدا بهتر است به جای استفاده از ملینها مثل غذاهای دارای فیبر بالا مصرف کرد. داروهای ملین جهت پاکسازی روده ها قبل از معاینات پزشکی و جراحی های روده استفاده می‌شود.
4- درمان یبوست با استفاده از لاکتولوز
لاکتولوز نوعی ملین و کربوهیدرات است که باعث می‌شود آب از روده بزرگ جذب شده و سبب سخت شدن مدفوع می‌شود. البته لاکتولوز در فراد مشکوک یا مبتلا به آپاندیسیت حاد، انسداد روده و خونریزی گوارشی از مقعد نباید استفاده شود.
5- درمان یبوست با لاکسی ژل
شربت لاکسی ژل یا همان منیزیم هیدروکساید از جمله داروهایی است که برای درمان یبوست و همچنین بواسیر استفاده می شود. این دارو ضد اسید و ملین است. از این دارو همچنین برای درمان رفلاکس و سوزش و ترش کردن معده نیز استفاده می‌شود. این شربت نسبت به آلومینیوم ام جی اس سریعتر عمل می کند. منع مصرف این دارو برای کسانی که مشکلات کلیه دارند وجود دارد.
6- درمان یبوست با مواد غذایی
و اما مواد غذایی زیر دشمن یبوست هستند.
انواع توت، قهوه، دانه چیا، انواع آلوها، کلم بروکلی، حبوبات، انجیر، کنگر، گلابی و اسفناج از جمله مواد غذایی هستند که دشمن یبوست محسوب می‌شوند.
چه زمانی یبوست خطرناک است؟
به دلیل توقف طولانی مواد غذایی در درون روده ها، مدفوع میزان زیادی از آب خود را از دست داده و به همین دلیل گرفتگی روده پیش می‌آید. اگر چنین مشکلی برای مدت طولانی ادامه پیدا کند روده دردناک شده و از آن خون خارج می‌شود. در صورتی که مدفوع تا سه روز دفع نشود، سخت شده و مشکلات جدی را برای دستگاه گوارش به وجود می‌آورد. بهتر است در این موارد به پزشک مراجعه کنید تا برای تشخیص و درمان این ناراحتی اقدام شود.
