در دوران بارداری افزايش وزن مادر يكی از تغييرات طبيعی و حياتی در دوران بارداری محسوب میشود. بسياری از مادران در دوران بارداری به صورت تدريجی و نرمال با اضافه وزن روبهرو هستند. اما برخی ديگر در اين دوران دچار استپ وزن در بارداری میشوند كه بسيار برای مادر و جنين خطرناک است. در سه ماهه اول بارداری كندی و عدم افزايش وزن يک امر طبيعی است. اما مادران باردار به ياد داشته باشيد كه اگر اين مسئله تداوم پيدا كند، مشكل ساز و خطرناک میشود و به روند رشد جنين آسيب میزند. به دلیل این که جنین شما زمانی که رشد میکند به مواد مغذی و کالری بیشتری احتیاج دارد. در این شرایط باید به پزشک متخصص خود مراجعه کنید در ادامه با برنافیت همراه باشید تا دلایل اصلی و عوارض احتمالی استپ وزنی در بارداری را بدانید.
دلایل استپ وزن در بارداری چیست؟
افزایش وزن مادر یکی از اصلیترین تغییرات ظاهری در دوران بارداری به شمار میآید. برخی از دلایل موجب وزن نگرفتن مادر در زمان بارداری میشود که عبارتند از:
- وجود اختلال در جذب مواد غذایی (عفونت)
- مشکلات عاطفی و روانی، اضطراب شدید، استرس
- مشکلات گوارشی
- بیماری صبحگاهی
- مشکل کاهش اشتها
- فعالیت بدنی و تحرک زیاد
- نداشتن استراحت کافی و منظم
- وجود مشکلات متابولیک
- مصرف مواد غذایی نامناسب
- عدم پیروی از سبک غذایی مناسب
تشدید استفراغهای حاملگی (هیپرامزیس گراورداروم) یکی از علتهای استپ وزن در بارداری است. این عارضه بیشتر در مادرانی که جنین دوقلو یا چندقلو و هنگام حرکت با وسیله نقلیه هستند این اتفاق میافتد.
در این شرایط وضعیت بدنی مادر به شدت در خطر است به دلیل اینکه مواد مغذی و ویتامین زیادی از دست میدهد و علاوه بر آن آب بدن از بین میرود و همین علت اصلی هیدارته شدن است و عدم رفع این موضوع عوارض و مشکلات زیادی را به همراه دارد.
باید در این شرایط مایعات و آب زیادی مصرف کنید و میتوانید از رژیم بارداری برنافیت استفاده کنید. یکی از شایعترین علتهای استپ وزن در بارداری استفراغهای شدید حاملگی است که حتما باید زیر نظر پزشک متخصص برخی داروها تجوز شود و تحت درمان و کنترل باشد.
[buttontag] استپ وزنی در کودکان
آیا اضافه نکردن وزن در بارداری خطرناک است؟
مادران باردار یک روند طبیعی افزایش وزن در طول 9 ماه بارداری دارند که 9 الی 13 کیلو گرم افزایش وزن پیدا میکنند. اگر مادر در ابتدای بارداری وزن بیشتر از حد نرمال داشته باشد، وزن گیری کمتری را تجربه میکند.
به این نکته باید توجه داشت که استپ وزن در بارداری در سه ماهه دوم بارداری کمی نگران کننده است به دلیل این که وزن نگرفتن متعادل مادر ارتباط مستقیمی با وزن نگرفتن جنین و اختلالات جدی در رشد و مشکلاتی از این قبیل دارد.
اصلیترین عوارض استپ وزن در بارداری
1. زایمان زودرس
مادران باردار که دچار استپ وزن در بارداری و کاهش هستند اغلب در معرض زایمان زودرس قرار میگیرند. زایمان زودرس سلامت مادر و جنین را به خطر میاندازد و به همین دلیل روند تکمیل شدن مراحل رشد جنین به مشکل میخورد.
2. ضعیف بودن کودک متولد شده
در دوران بارداری عدم وزنگیری جنین احتمال به دنیا آمدن نوزاد با وزن کمتر از 5/2 کیلوگرم را افزایش میدهد. کودکان با وزن کم به دلیل ضعیف بودن نمیتوانند شیر مادر را مصرف کنند. این کودکان به دلیل نداشتن وزن استاندارد بیشتر در معرض بیماریهای مختلف قرار میگیرند.
بارداری در سه ماهه اول و اضافه نشدن وزن
با توجه به سن جنین، افزایش وزن مادر نیز مشخص میشود. مادران باردار در سه ماهه اول بیشتر دچار عوارض بارداری و ویار میشوند که همین موضوع عامل اصلی افزایش و کاهش وزن مادران در این دوره است. برخی از مشکلات در سه ماهه اول رخ میدهند که عامل اصلی استپ وزن در بارداری است که عبارتند از:
- بیماری صبحگاهی
- کاهش اشتها
- حالت تهوع شدید
- یبوست
اگر در سه ماهه اول بارداری هستید و افزایش وزن معادل 400 تا 2 کیلوگرم دارید از لحاظ وزنی یک شرایط نرمال و طبیعی را دارید. اگر وزن شما نسبت به شروع زمان بارداری در سه ماهه اول بارداری ثابت و بدون رشد بود، مشکلی برای جنین پیش نمیآید به دلیل اینکه چند ماه اول، نیازهای تغذیهای جنین کمتر از سه ماهه میانی و پایانی بارداری میباشد.
بارداری در سه ماهه دوم و سوم و اضافه نشدن وزن
در سه ماهه دوم و سوم بارداری افزایش وزن جنین بسیار حائز اهمیت است. به طور طبیعی مادران باردار در سه ماهه دوم و سوم وزن بیشتری اضافه میکنند به دلیل اینکه در این دوره احتباس آب، حجم خون، اندازه سینه، وزن نوزاد و جفت رشد خیلی سریع و بیشتری دارند.
افزایش وزن تا پایان سه ماهه دوم
BMI کمتر از 5/18 |
9 کیلو گرم تا پایان سه ماهه دوم |
BMI کمتر از 9/24-5/18 |
6 تا 8-9 کیلوگرم تا پایان سه ماهه دوم |
BMI کمتر از 9/29-25 |
5/4 کیلوگرم تا پایان سه ماهه دوم |
30 BMI یا بیشتر | حداکثر 4 کیلوگرم تا پایان سه ماهه دوم |
افزایش وزن تا پایان سه ماهه سوم
BMI کمتر از 5/18 |
7/12 تا 18 کیلو گرم در پایان بارداری |
BMI کمتر از 9/24-5/18 |
3/11- 9/15 کیلو گرم در پایان بارداری |
BMI کمتر از 9/29-25 |
8/6 تا 3/11 کیلوگرم در پایان بارداری |
30 BMI یا بیشتر |
5 تا 9 کیلو گرم در پایان بارداری |
اگر دوقلو دارید
BMI کمتر از 5/18 |
7/22- 7/27 کیلو گرم در پایان بارداری |
BMI کمتر از 9/24-5/18 |
8/16- 5/24 کیلو گرم در پایان بارداری |
BMI کمتر از 9/29-25 |
14- 7/22 کیلوگرم در پایان بارداری |
30 BMI یا بیشتر |
3/1-11/19 کیلو گرم در پایان بارداری |
برای مقابله با استپ وزن در بارداری چه باید کرد؟
ابتدا اگر دچار استپ وزن در بارداری شدهاید باید به پزشک متخصص مراجعه کنید در کنار این موضوع بهتر است دستورات زیر را رعایت کنید که عبارتند از:
1. رژیم غذایی غنی از مواد مغذی را دنبال کنید
به طور طبیعی زمانی که باردار هستید، اشتها و علاقه به غذا خوردن را از دست میدهید. اما به یاد داشته باشید که یک رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی برای حفظ سلامتی کودک شما از اهمیت بالایی برخوردار است. ممکن است در این دوره اشتهای خود را از دست بدهید در این زمان باید پروتئین، فیبر و چربی سالم مصرف کنید.
بهترین غذاهای غنی شده از مواد مغذی
- ماکارونی و غلات
- نان سبوسدار
- ماست یونانی ساده
- نخود فرنگی
- روغن زیتون
- بلغور جو دوسر
- آجیل
- کره
- گوشت بدون چربی یا مرغ
- ماهی چرب (مانند سالمون)
- تخم مرغ
- میوههای خشک
- پنیر
- برنج قهوهای
- لوبیا
- آووکادو
2. مصرف پروتئین و کالری را فراموش نکنید
اکثر مردم از دریافت کالری دوری میکنند ولی به یاد داشته باشید مادران باردار باید برای افزایش وزن خود کالری زیادی دریافت کنند.
دریافت میزان کالری بالا از مواد غذایی
- خامه
- شیر
- روغن زیتون
- تخم مرغ
- پنیر
- کره
3. یک رژیم غذایی استراتژیک را دنبال کنید
تغذیه مادران در دوران بارداری از اهمیت بالایی برخودار است به همین دلیل باید یک رژیم غذایی استراتژیک را دنبال کنند تا تغذیه کودک تامین شود و مادر کودک افزایش وزن داشته باشد. برای کاهش خطر مادرزادی میتوانید میوه، سبزیجات، مکملهای اسیدفولیک، هیدارته ماندن را مصرف کنید.
4. به غذاهای ناسالم نه بگویید
مصرف غذاهای ناسالم موجب افزایش وزن میشود. یک مادر باردار نسبت به بقیه افراد باید از تغذیههای سالم در طول روز استفاده کند. تمامی غذاهای ناسالم، مواد مغذی مورد نیاز کودک و مادر را تامین نمیکند.
5. وعدههای غذایی را حذف نکنید
به هیچ عنوان نباید اجازه دهید مشکل حالت تهوع، عادات غذایی شما را تعیین کند به دلیل اینکه احساس تهوع بخشی از بارداری است، برای این که از استپ وزن در بارداری جلوگیری کنید باید تمام وعدههای غذایی خود را حفظ کنید.
باید سه وعده غذایی کوچک در طول روز و 6 میان وعده کوچک پیروی کنید که این امر یکی از ضروریات سبک تغذیه شما در طول بارداری است. برای مبارزه با حالت تهوع میتوانید وعدههای غذایی خود را کوچک و مکرر مصرف کنید.
6. ورزش و فعالیت بدنی خود را جبران کنید
بهترین راه برای حفظ سلامتی در دوران بارداری ورزش به صورت متداوم است. اما به این نکته باید دقت کرد که برای هر تمرین باید به اندازه کافی غذا میل کنید. سعی کنید تنقلاتی که سرشار از مواد مغذی هستند قبل از هر تمرین مصرف کنید.
همین موضوع باعث میشود وزن مادر و جنین ایدهآل باشد. اما توصیه برنافیت به مادران باردار این است که از یک برنامه غذایی سالم پیروی کنند که هم افزایش وزن و هم سلامت خود و جنین تضمین شود.
راههای افزایش وزن گیری مادر
برای مقابله با استپ وزن باید از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید به دلیل این که رژیم غذایی سالم و متعادل به افزایش وزن تدریجی و نرمال کمک میکند. باید از غذاهای پر کالری و نوشیدنیهای سرشار از قند اشباع شده دوری کنید، چون تمامی این غذاها دارای مواد مغذی بسیار پایین هستند.
از رژیم غذایی که پیروی میکنید اگر دارای میزان چربی اشباع شده و قند بالایی باشد، احتمال این وجود دارد که فرزند شما به فشار خون و افزایش وزن در آینده مبتلا شود. اگر در زمان بارداری به این موضوع فکر کردید که برای افزایش وزن چه بخورید، باید غذاهایی را انتخاب کنید که دارای چربیهای سالم بالایی هستند.
مادران بارداری که سبک زندگی پر تحرکی دارند باید سعی کنند در این دوره کمی از فعالیتهای خود را کاهش دهند. فعالیت در زمان بارداری بسیار مهم است اما نباید بیشتر از مقدار توصیه شده باشد. مادران باردار میتوانند در هفته سه الی چهار روز به مدت 30 دقیقه ورزش کنند. برای افزایش وزن در دوران بارداری میتوانند از ورزش و فعالیتهای سبک مانند یوگا، شنا و پیاده روی انجام دهند.
دلایل وزن گیری پایین مادر
فردی که قبل از بارداری BMI کمتر از 5/18 است به افزایش وزن بیشتری نسبت به فردی که محدوده طبیعی است نیاز دارد. به همین دلیل به یک پشتیبان اختصاصی با تجربه نیاز دارید. به یاد داشته باشید در دوران بارداری باید به صورت منظم وزن خود را بررسی کنید تا از روند افزایش وزن استاندارد خود در این دوران مطلع باشید.
مهمترین دلایل استپ وزن در بارداری
- از دست دادن اشتها به خاطر داشتن استرس، اضطراب
- پرکاری تیروئید
- ورزش بیش از حد
- عدم مصرف غذای کافی به دلیل اختلال خوردن (زنان روزانه باید 2000 کالری دریافت کنند)
اختلالات اشتها
زمانی که رابطه خوبی با خوردن غذا ندارید، دچار اختلال خوردن شدهاید. این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است به دلیل این که ممکن است تمام زندگی شما را تحت تاثیر قرار بدهد. اگر در گذشته مبتلا به اختلال خوردن بودهاید در دوران بارداری کمی افزایش وزن برای شما دشوار است. این امر در دوران بارداری طبیعی نمیباشد و باید حتما به متخصص مراجعه کنید. به این شکل که:
- آماده سازی بدن با تغییرات
- بررسی وضعیت به صورت منظم
- معاینات اضافی در دوران بارداری
- دریافت تغذیه مناسب (رژیم غذایی سالم)
- تحت نظر داشتن رشد جنین و سلامت جسمی مادر
سلامت روان
مشکلات روانی یا افسردگی گاهی اوقات روی وزن افراد تاثیر میگذارد. طبق تحقیقات انجام شده از هر 5 زن 1 نفر در دوران بارداری یا در سال اول بعد از زایمان، دچار مشکلات روانی میشود.
برخی از علائم در دوران بارداری یک عارضه طبیعی نیست مانند اعصاب ضعیف، خلقوخو، افسردگی و اضطراب که همهی این موارد اگر مدیریت و کنترل نشوند، ممکن است اثرات بدی بر روی سلامت شما و کودک داشته باشد.
یکی از مخربترین و مهمترین دلایل استپ وزن در بارداری، عدم توجه به سلامت روان است. اگر این ضعف روانی و اضطراب تا 2 هفته طول کشید باید حتما به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.مصرف مولتی ویتامین، اسیدفولیک، آهن، ویتامین D و مصرف کالری برای افزایش وزن سالم به افراد توصیه میشود.
عوارض اضافه نکردن وزن در بارداری چیست؟
هم برای مادر و هم برای جنین اضافه نکردن وزن در بارداری کمی مشکل ساز است. اگر جنین شما افزایش وزن نرمالی نداشته باشد، ممکن است با محدودیت رشد و با برخی از عوارض روبهرو شود.
جنین در این شرایط به احتمال زیاد نارس به دنیا میآید. این کودکان به دلیل این که زودتر از موعد به دنیا میآیند بیشتر در معرض بیماریهای مختلف و اختلالات رشد قرار میگیرند. استپ وزن در بارداری به سلامتی مادر صدمه میزند، پس توصیه برنافیت این است که این موضوع را جدی بگیرید.برای دریافت رژیم بارداری کلیک کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر در زمان بارداری، افزایش وزن نرمال نداشتید و دچار استپ وزن در بارداری شدهاید حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. به دلیل این که تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی به شما کمک زیادی میکند.
بارداری یک تجربه شیرین و حس خوب برای هر یک از ماردان است. ولی این دوره نیاز به مراقبتهای زیاد دارد. که دغدغه بزرگ تمامی مادران استپ وزنی میباشد. در این شرایط باید حتما تحت نظر پزشک قرار بگیرید.
اهمیت این موضوع به دلیل سرعت رشد جنین در سه ماه میانی و پایانی بالا میباشد. برای داشتن اطمینان و سلامتی کودک دلبندتان باید به روند طبیعی وزن خود در بارداری توجه داشته باشید.