ماست یک محصول لبنی تخمیر شده است که در سراسر جهان به عنوان میان وعده، صبحانه، دسر، سس سالاد یا همراه غذا مصرف می‌شود. این ماده غذایی علاوه بر این که به سلامت استخوان‌ها کمک می‌کند برای بهبود سیستم گوارشی هم بسیار مفید است. برخی افراد مدعی هستند که رژیم تک خوری ماست به کاهش وزن کمک می‌کند. چندین رژیم غذایی روی ماست متمرکز شدند و تاکید داردند که این ماده لبنی نقش کلیدی در کاهش وزن دارد اما هیچ تحقیق علمی مستقلی تا این لحظه آن را تایید نکرده است. در این مطلب برنافیت همه چیزهایی که در مورد رژیم با ماست باید بدانید و این که آیا مصرف محصولات لبنی به کاهش وزن کمک می‌کند یا نه را بررسی می‌کنیم.
ماست چه ارزش غذایی خاصی دارد و خوردن آن برای چه کسانی مفید است؟
همه محصولات لبنی حاوی پروتئین هستند و مصرف آن‌ها فواید زیادی برای سلامتی دارد. ماست پروبیوتیک حاوی آنزیم‌های مفیدی است که به تقویت معده کمک می‌کند و باعث رشد باکتری‌های مفید آن می‌شود.
کربوهیدرات، فیبر و امگا۳ موجود در این ماده غذایی هم برای بدن مزایای زیادی دارد. کلسیم و فسفر موجود در ماست هم باید به صورت مستمر توسط کودکان و بزرگسالان مورد استفاده قرارگیرد.
همچنین ویتامین‌های B2،B6، B12 و K موجود در این لبنیات پرطرفدار ارزش غذایی آن را بالا می‌برد. این ماده غذایی به تقویت و شفافیت پوست کمک می‌کند و مصرف آن علاوه بر استخوان برای سفیدی و درخشندگی دندان‌ها هم بسیار مفید است.
ماست انواع و اقسام مختلفی دارد به عنوان مثال ماست کم‌چرب یا بدون چربی که قند بیشتری نسبت به سایر انواع این ماده لبنی دارد حاوی پتاسیم بالایی است و مصرف آن برای پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه بسیار مفید است. مصرف ماست کم‌چرب به بیماران قلبی و آن‌ها که مبتلا به فشار خون هستند توصیه می‌شود.
ماست پرچرب اسید فولیک، ویتامین D، پتاسیم، پروتئین و ویتامین A دارد که مصرف همگی آن‌ها برای بدن مفید است. آن‌ها که چربی خون دارند یا از بیماری‌های قلبی رنج می‌برند بهتر است کمتر از این نوع خاص ماست استفاده کنند.
ماست یونانی که در ایران به خامه‌ای هم مشهور است قند بسیار کمی دارد و به دلیل داشتن پروتئین بالا بسیار پرطرفدار است. مصرف ماست یونانی به همه افراد به ویژه ورزشکاران توصیه می‌شود.
کفیر و ماست میوه‌ای هم انواع دیگر ماست هستند که در ایران کمتر شناخته می‌شوند. ماست میوه‌ای اغلب به عنوان میان‌وعده و دستر مورد استفاده قرار می‌گیرد. چربی این نوع خاص ماست پایین است اما قند و کالری بالایی دارد که هنگام استفاده باید مد نظر قرار گیرد.
بهتر است از مصرف این ماست‌ها تاحد امکان پرهیز شود و برای مزه‌‌دار کردن ماست به سراغ سبزی‌ها و مواد غذایی کمتر شیرین رفت. ماست کفیر کمی گازدار است و از نظر پروتئین، ویتامین D و کلسیم با سایر انواع این ماده غذایی برابری می‌کند. پروبیوتیک این نوع ماست زیاد است و برای تقویت سیستم ایمنی و گوارشی بدن توصیه می‌شود.
انواع ماست‌ها برای رفع یبوست، کاهش چربی خون و دفع سموم بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند. در برخی از نقاط ایران این ماده به عنوان ماده اولیه تهیه آش، خورشت و حتی دسر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رژیم تک خوری ماست چیست و چه مشخصاتی دارد؟
رژیم تک خوری ماست انواع و اقسام مختلفی دارد و به عنوان یک رژیم مونو مدت استفاده آن محدودیت زمانی دارد. راه‌های مختلفی برای استفاده از ماست برای لاغری وجود دارد. مصرف آن در وعده صبحانه به ویژه اگر حاوی پروبیوتیک باشد می‌تواند به کاهش وزن کمک کند.
در رژیم تک غذایی این ماده غذایی به عنوان غذای اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌توان آن را به اشکال مختلف صرف کرد. آنا لوک یک متخصص تغذیه است که کتابی به نام رژیم ماست نوشته و این ماده غذایی را راز کاهش وزن و افزایش سطح سلامتی می‌داند.
رفع مشکلات گوارشی، عدم تحمل لاکتوز، رفلاکس معده،انواع آلرژی، دیابت، بیماری‌های لثه، عفونت‌های قارچی، بهبود زخم و سندرم روده تحریک پذیربا مصرف ماست امکان پذیر است. طولانی‌ترین رژیم سم زدایی ماست ۵ هفته طول می‌کشد و فرد در طول این مدت در روز چندین وعده ماست می‌خورد.
رژیم‌های تک خوری کوتاه مدت هستند و از آن جا که بدن را از دریافت برخی گروه‌های اصلی مواد غذایی محروم می‌کنند نباید به شکل طولانی مدت از آن‌ها پیروی کرد. برخی نسخه‌های طولانی مدت رژیم ماست را نباید جدی گرفت و پیروی از آن‌ها ممکن است برای بدن عوارضی به همراه داشته باشد.
در این برنامه غذایی میزان خاصی برای مصرف ماست تعیین نشده و به افراد توصیه شده هر وقت احساس گرسنگی کردند ماست بخورند. در برخی نسخه‌های ساده‌تر این رژیم مصرف سبزیجات، گوشت و برخی دانه‌ها همراه ماست مجاز دانسته شده و حتی اجازه داده می‌شود با این ماده لبنی غذاهای مختلف طبخ شود اما در نسخه‌های سختگیرانه این برنامه غذایی استفاده سایر گروه‌های غذایی همراه ماست مجاز دانسته نشده است.
لاغری با ماست چگونه امکان پذیر است؟
اگر بخواهیم به مزایای رژیم تک غذایی ماست اشاره کنیم باید بگوییم که منوی راحتی دارد و خیلی هزینه‌بر نیست. سرشار از پروتئین، ویتامین D و کلسیم است. به کاهش وزن به ویژه در ناحیه شکم و پهلو کمک می‌کند و با افزایش باکتری‌های مفید دستگاه گوارش به سلامت بدن کمک می‌کند.
پیروی از این برنامه غذایی ممکن است به شفافیت و افزایش سطح سلامت پوست هم کمک کند. تئوری‌های مختلفی در مورد نحوه اثرگذاری ماست برای کاهش وزن وجود دارد که در این جا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
1. ادعای معجزه کلسیم
همانطور که پیش‌تر هم گفتیم ماست حاوی مقادیر زیادی کلسیم است، این ماده معدنی که مصرف آن برای سلامت استخوان‌ها ضروری است برای کاهش وزن هم مفید است و مطالعات مختلفی این واقعیت را اثبات کرده.
یک تحقیق نشان می‌دهد که افزایش سطح کلسیم خون با کاهش رشد سلول‌های چربی رابطه دارد. البته هنوز دلایل زیادی برای اثبات این ادعا وجود ندارد و باید تحقیقات تکمیلی در این حوزه انجام شود.
2. نقش پروتئین در کاهش وزن
ماده مغذی اصلی دیگر ماست پروتئین است که مصرف آن می‌تواند به تقویت هورمون‌های کاهش اشتها شود. مصرف پروتئین همچنین گرلین که هورمون گرسنگی است را هم کاهش می‌دهد.
پیروان رژیم تک خوری ماست معتقدند این برنامه غذایی ضمن سم زدایی بدن به تقویت حس سیری فرد کمک کرده و از پرخوری‌های عصبی جلوگیری می‌کند. همچنین پروتئین موجود در این ماده لبنی به حفظ عضلات در طول فرآیند کاهش وزن هم کمک می‌کند و در کنار آن به کاهش مصرف کالری کمک خواهد کرد.
3. پروبیوتیک ماست دشمن اضافه وزن
پروبیوتیک‌های مختلفی در ماست یافت می‌شود، این باکتری‌های مفید برای سلامت روده ضروری هستند. پروبیوتیک‌های ماست حاوی باکتری لاکتوباسیلوس هستند که ممکن است به کاهش وزن و چربی‌های ناحیه شکم کمک کنند.
تحقیقات امیدوار کننده زیادی در این مورد انجام شده که البته هنوز نیاز به بررسی دارند. به این ترتیب ابداع کننده‌های انواع رژیم ماست مدعی هستند که کلسیم، پروتئین و پروبیوتیک‌های موجود در ماست می‌توانند باعث کاهش وزن شوند.
اگر چه تحقیقات بیشتری باید در این حوزه انجام شود اما مصرف این ماده غذایی به همراه سایر گروه‌های اصلی مواد غذایی می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. فراموش نکنید که مصرف زیاد و پیوسته ماست می‌تواند خطر اضافه وزن و چاقی را کاهش دهد اما تحقیقات حال حاضر نمی‌توانند ثابت کنند رژیم تک خوری ماست قطعا باعث کاهش وزن می‌شود.
به هر حال کاهش کالری‌های دریافتی به میزان چشمگیر در هر رژیم غذایی می‌تواند باعث کاهش وزن شود اما این کاهش ممکن است پایدار نباشد و پس از بازگشت رژیم غذایی به حالت قبل فرد افزایش وزن را تجربه خواهد کرد.
جایگزینی ماست در میان وعده به فرد کمک می‌کند احساس سیری بیشتری داشته باشد. همچنین جایگزینی ماست با غذاهای پرچرب و کم کالری در رژیم تک غذایی ماست ممکن است باعث کاهش وزن شود و سرعت این فرآیند را افزایش دهد.
رژیم تک غذایی ماست چه مضراتی دارد؟
رژیم تک خوری ماست اگر چه ممکن است به کاهش وزن کمک کند اما همه ماست‌ها ارزش غذایی یکسانی ندارند. بسیاری از ماست‌های موجود در بازار دارای مقادیر زیادی چربی و شکر افزوده شده هستند که برای طعم دهی مورد استفاده قرار گرفتند.
قندهای افزوده شده به این نوع از ماست می‌تواند خطر چاقی و افزایش وزن را بالا ببرد. فرد قبل از خرید ماست حتما باید برچسب روی آن را مطالعه کند که حاوی مواد افزودنی نباشد. اسید لاکتیک موجود در ماست به ریه، مغز و اعصاب و کلیه آسیب وارد می‌کند مصرف طولانی مدت این ماده غذایی به ویژه در رژیم‌های تک خوری ممکن است به این ارگان‌های بدن آسیب وارد کند. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بهتر است از خوردن این ماده لبنی و پیروی از رژیم تک خوری ماست پرهیز کنند.
مصرف این ماده غذایی برای افرادی که یبوست شدید دارند، مبتلایان بیماری سرع، افراد دارای بیماری رماتیسم، مشکل شب ادراری و بیماری‌های اعصاب و روان مضر است. رژیم غذایی ماست از آن جا که حاوی یک ماده غذایی است تنوع زیادی ندارد و فرد ممکن است در طول مسیر از پیروی آن خسته شود.
مصرف کدام مواد غذایی در رژیم تک خوری ماست مجاز است؟
ماده غذایی اصلی این رژیم غذایی ماست است و در وعده‌های اصلی و میان وعده استفاده آن توصیه شده است. همچنین مصرف دوغ هم در این رژیم غذایی توصیه شده. استفاده از آب، چای و قهوه در این برنامه غذایی بدون مانع است.
در برخی نسخه‌های کمتر سخت گیرانه رژیم تک خوری ماست مصرف برخی از سبزیجات و میوه‌ها مثل سیب، کیوی، گلابی و سیب زمینی پخته هم مجاز دانسته شده است. مصرف اسفناج، گریپ فروت و گوجه فرنگی به صورت محدود هم مانعی ندارد، با این وجود برخی از نسخه‌های سخت گیرانه رژیم ماست تاکید دارند که برای سم زدایی کامل بهتر است فرد در طول رعایت این رژیم غذایی از خوردن سایر مواد غذایی تا حدامکان پرهیز کند.
هنگام خرید ماست برای این رژیم بهتر است فرد به سراغ انواعی از این ماده خوراکی برود که بیش‌ترین پروتئین و کم‌ترین کالری را داشته باشد به این ترتیب احساس سیری بیشتری داشته و سرعت کاهش وزن او بالا می‌رود.
کارشناسان توصیه می‌کنند پیروی از رژیم‌های مونو به ویژه رژیم تک خوری ماست بیشتر از یک هفته طول نکشد چرا که پیروی بیشتر از آن ممکن است برای فرد مشکلاتی را ایجاد کند.
منوی غذاهای رژیم تک خوری ماست حاوی چه چیزهایی است؟
برای این که بیشتر با چیزی که با پیروی از رژیم تک خوری ماست انتظار شما را می‌کشد آشنا شوید در این جا به منوی یک روزه این رژیم اشاره می‌کنیم:
صبحانه
- یک فنجان ماست به همراه چای یا قهوه تلخ
میان وعده
- دوغ به همراه یک وعده میوه
ناهار
- یک کاسه ماست به همراه یک عدد سیب زمینی پخته
میان وعده
- ماست با کدو و شوید
شام
- یک کاسه ماست به همراه یک تکه سینه مرغ
در طول رعایت این رژیم به افراد توصیه می‌شود تا آب زیادی صرف کنند و به همراه ماست استفاده از سبزیجات توصیه می‌شود. جایگزینی ماست با غذاهای مضر و چرب به کاهش وزن در این رژیم کمک بسیاری می‌کند، میزان کاهش وزن به فعالیت‌های روزانه و سبک زندگی فرد بستگی مستقیم دارد.
رژیم تک خوری ماست به دلیل کاهش کالری‌های دریافتی روزانه می‌تواند به کاهش وزن کمک کند با این وجود پیروی از آن برای همه افراد مفید نیست به ویژه افرادی که با مشکل هضم محصولات لبنی هستند باید از آن پرهیز کنند.
در برخی نسخه‌های سختگیرانه این رژیم فرد در طول روز تنها مجاز به مصرف ماست و آب خواهد بود که به دلیل محدود کردن مصرف گروه‌های اصلی مواد غذایی پیروی از آن ممکن است برای افراد خطراتی را به همراه داشته باشد.
سرعت کاهش وزن در این رژیم بسیار بالا است اما پایداری زیادی ندارد و پس از بازگشت فرد به سبک زندگی قبلی خود ممکن است با افزایش وزن هم مواجه شود. افراد قبل از پیروی هر رژیم غذایی بهتر است با پزشک و متخصص تغذیه مشورت کنند.
بهترین رژیم غذایی آن‌هایی است که به صورت اختصاصی و متناسب با شرایط جسمی، سن و جنسیت افراد تدوین می‌شوند. پیروی از رژیم‌های مونو مثل رژیم تک خوری ماست ممکن است به شکل محدود در بین رژیم غذایی فرد مفید باشد در غیر این صورت نه تنها اثرگذار نخواهد بود بلکه مضر است.
