رژیم غذایی فودمپ یا رژیم فادمپ از انواع رژیم غذایی است که به به مرور زمان و برای بهبود برخی از بیماری‌ها مثل سندروم روده‌ی تحریک پذیر پا به عرصه‌ی وجود گذاشت. فودمپ‌ها در حقیقت کربوهیدرات موجود در بعضی از مواد غذایی خاص، مثل گندم و لوبیا است که به نظر می‌رسد دارای یک ارتباط قوی با علائم گوارشی مثل نفخ، گاز، درد معده، اسهال و یبوست است. به همین دلیل است که برخی از متخصصان تغذیه‌ی خارجی آن را به بیماران خود توصیه می‌کنند. در این مقاله قصد داریم رژیم فودمپ را به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم و ببینیم آیا این رژیم لاغری برای بیماران مفید است یا خیر؟
فودمپ چیست؟
فودمپ برگرفته از الیگوساکاریدها، دی ساکاریدها، مونوساکاریدها و پلیول‌های قابل تخمیر می‌باشند. این عبارات برای گروه بندی کربوهیدرات‌های مضری به کار می‌روند که سبب تحریک سیستم گوارشی شده و موجب ورم، نفخ و مشکلات معده می‌شوند.
منابع اصلی 4 گروه فودمپ‌ها کدام است؟
همانطور که گفته شد، رژیم فودمپ شامل چهار گروه اصلی است:
1- الیگوساکاریدها: جو، گندم،حبوبات و سبزیجاتی چون سیر و پیاز و میوه‌ها
2- دیساکاریدها: ماست، شیر و پنیر خامه‌ای
3- مونوساکاریدها: انواع میوه مثل انجیر، انبه و انواع شیرین کننده‌ها مانند عسل و شهد آگاو
4- پولیول‌ها: بعضی از میوه‌ها و سبزیجات مثل توت سیاه و برخی از شیرین کننده‌های کم کالری مثل آدامس‌های بدون قند.
منظور از فود مپ بالا و پایین یا کم و زیاد چیست؟
غذاهای موجود در رژیم فودمپ به فود مپ بالا و پایین یا کم و زیاد تقسیم می‌شوند. منظور از فودمپ کم آن دسته از مواد غذایی است که مصرف آنها آزاد است و می‌توانید به صورت آزادانه میل کنید.
1- غذاهای فودمپ پایین
چربی‌ها: روغن، دانه، کره، بادام زمینی و گردو
سبزیجات: بادمجان، کاهو، پیازچه، خیار، رازیانه، کلم بروکلی و اسفناج
میوه‌ها: تمشک، زغال اخته،توت فرنگی، آناناس، کیوی و انگور
انواع ماهی: خرچنگ، ماهی آزاد، ماهی تن و میگو.
انواع گوشت: مرغ، بوقلمون، گوشت گاو، کالباس و بره
غلات:، نان بدون گلوتن، کوینو، سیب‌زمینی، برنج قهوه‌ای و پاپ کورن.
2- غذاهای فودمپ بالا
انواع میوه: هندوانه، خربزه، آلو، هلو، آووکادو و خرما
سبزیجات: سیر، مارچوبه، پیاز، قارچ و گلابی
چربی‌ها: بادام، بادام هندی، پسته، آووکادو
غلات و حبوبات: کلوچه، لوبیا، عدس، گندم و نان دارای گلوتن، چاودار، شیرینی و پاستا
انواع گوشت: سوسیس، گوشت دودی، گوشت‌هایی در درون نان یا خمیر سرخ شوند
انواع ماهی: ماهی‌هایی که در درون خمیر سرخ می‌شوند و ماهی‌هایی که با سس پیاز و سیر خورده می‌شوند
در رژیم فودمپ چه غذاهایی نمی‌توان مصرف کرد؟
- خوراکی‌هایی با ترکیب گالاکتوالیگوساکاریدس زیاد، مثل سیر، گندم و پیاز
- مواد غذایی حاوی سورپیتول، زانیتول و ادامانیتول مثل طعم دهنده‌ها و غذاهای کم کالری
- شیرینی‌های طبیعی با پایه‌ی فروکتوز مثل شربت، انواع مربا و عسل
- و خوراکی‌های حاوی لاکتوز مثل شیر و دیگر لبنیات.
رژیم فودمپ برای چه افرادی مناسب است؟
متخصصان تغذیه بر این باورند که این رژیم غذایی برای افراد مبتلا به سندروم روده‌ی تحریک پذیر، زخم کلیه و مبتلایان به بیماری کرون مفید است.
مراحل شروع و ادامه رژیم فودمپ چیست؟
رژیم غذایی فودمپ دارای سه مرحله است که در ادامه این سه مرحله توضیح داده شده‌اند:
1- محدود کردن
مرحله‌ی اول شامل محدود کردن مصرف تمام غذاهایی می‌شود که حاوی فودمپ هستند. اغلب افرادی که از این رژیم پیروی می‌کنند، باید این مرحله را به مدت ۳ تا ۸ هفته ادامه دهند. دلیل آن هم این این است که فودمپ‌ها باید در رژیم وجود داشته باشند تا به بهبود وضعیت روده کمک کنند. همین که علائم گوارشی بهبود پیدا کرد، مجاز هستید به مرحله دوم بروید.
2- بازگشت
در این مرحله شما به بطور سیستماتیک باید غذاهایی که فودمپ بالا دارند را بازگردانید. این کار دو دلیل دارد: اول اینکه بدانید چه فودمپ‌هایی را می‌توانید تحمل کنید و دوم اینکه مقدار فودمپ‌هایی که می‌توانید تحمل کنید را متوجه شوید. در این مرحله بعضی از غذاها را به مدت سه روز تست می‌کنید.
اگر رژیم فودمپ را تا همین‌جا ادامه دهید بی‌فایده است. به این معنا که حتی اگر برخی از غذاهای سرشار از فودمپ را بتوانید تحمل کنید تا مرحله سوم باید آنها را محدود کنید. برخلاف افرادی که به غذاها حساسیت دارند، افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر مقدار کمی از فودمپ‌ها را می‌توانند تحمل کنند.
3- شخصی سازی
برخی از افراد این مرحله را نیز با نام اصلاح رژیم غذایی با فودمپ کم نیز شناخته می‌شناسند. شما در مرحله دوم مقدار و نوع غذاهایی که می‌توانید تحمل کنید را شناسایی کردید، بنابراین در این مرحله باید آنها را شخصی سازی می کنید. توصیه می‌شود، برای افزایش تنوع و انعطاف در رژیم غذایی حتما به مرحله سوم رژیم فودمپ برسید.
مزایای رژیم فودمپ چیست؟
ادعا می‌شود که این رژیم دارای فواید زیر است:
1- بهبود بیماری کرون
2- راه حلی مناسب برای مبتلایان به سندرم روده تحریک پذیر
3- کاهش علائم خستگی مزمن
معایب رژیم فودمپ کدام است؟
با وجود فوایدی که برای این رژیم ذکر شد، برخی از معایب نیز در رژیم فودمپ وجود دارند. برخی از این معایب عبارتند از:
1- رژیم فودمپ بسیار محدود کننده است
یکی از بزرگترین معایب فودمپ محدود بودن آن به مواد غذایی خاص است. بدن ما انسان‌ها به طیف وسیعی از مواد غذایی نیاز دارد و کمبود آنها مشکلات زیادی به دنبال دارد.
2- این رژیم برای همه افراد مناسب نیست
طبق نظر متخصصان این تغذیه، این رژیم برای مبتلایان به مشکلات گوارشی مفید است و نه همه‌ی افراد. پس توصیه می‌شود که تنها افراد مبتلا به این مشکلات از این رژیم استفاده کنند و نه همه‌ی افراد.
3- از این رژیم برای مدت طولانی نمی‌توان استفاده کرد
هرچقدر این رژیم سالم باشد که نیست، مگر تا کجا می‌توان از آن پیروی کرد. انسان یک موجود چند بعدیست و نمی‌تواند محدودیت را به مدت طولانی ادامه دهد.
بهترین کار برای افراد عادی و مبتلایان به مشکلات گوارشی در پیش گرفتن یک سبک زندگی سالم و اصولی، کاهش مصرف غذاهای مضر و داشتن یک برنامه ورزشی منظم است. پس سعی کنید سبک زندگی خود را تغییر دهید تا همیشه سالم بمانید.
