قاتلی خاموش در میان زنان سرطان دهانه رحم می‌باشد. یکی از نشانه‌های سرطان دهانه رحم خونریزی بی دلیل است و اما خونریزی بین دوره قاعدگی، پس از رابطه جنسی و پس از یائسگی می‌تواند از علائم سرطان رحم باشد. در ادامه این گفت‌وگو با برنافیت همراه باشید تا علائم ابتلا به سرطان دهانه‌ی رحم را بدانید.
برای بسیاری از افراد مبتلا به سرطان دهانه رحم، اولین نشانه‌ی بیماری یک درد عجیب یا احساس غیر طبیعی نیست، بلکه یک آزمایش پاپ اسمیر غیر طبیعی است. در مراحل اولیه ممکن است علایم خاصی مشاهده نشود و وقتی این علائم خود را نشان دهد که دیگر خیلی دیر شده.
به همین دلیل است که متخصصان توصیه می‌کنند که زنان باید در سن 21 سالگی شروع به انجام آزمایش‌های دوره ای پاپ اسمیر کنند. اگر در آزمایش پاپ اسمیر سلول‌های غیر طبیعی (که به سلول‌های پیش سرطانی معروفند) یا علائم دیگر سرطان مشاهده شود، عمل جراحی هیستروکتومی باید آغاز گردد.
اگر علائم سرطان در فرد مشاهده شود، نشان دهنده‌ی این است که سرطان تا حد زیادی پیشرفت کرده. البته درمان همچنان ممکن، اما بسیار سخت‌تر و پیچیده‌تر از قبل است. درمان در این مرحله شامل پرتو درمانی و شیمی درمانی است که نتایج اطمینان بخشی نیز ممکن است حاصل نکند.
سرطان دهانه رحم قدرت درمان پذیری بالایی دارد به شرط این‌که به موقع و در مراحل اول شناسایی شود. یکی از مهم‌ترین و موثرترین راه پیشگیری از سرطان دهانه رحم آزمایش پاپ اسمیر برای شناسایی سلول‌هایی که در معرض خطر سرطانی هستند می‌باشد. واکسن HPV و غربالگری منظم به افراد کمک می‌کند تا خطر سرطان دهانه رحم را کاهش دهد.
9 علائم ابتلا به سرطان دهانه‌ی رحم
1. خون ریزی غیر طبیعی واژینال
اگر در اواسط ماه، شاهد خونریزی غیر طبیعی یا قاعدگی غیر منظم و سنگین شدید باید نگران شوید، چرا که نشانه‌ی سرطان دهانه رحم می‌باشد. خونریزی واژینال ممکن است در دوران یائسگی نیز رخ دهد.
چنین چیزی نیز غیر طبیعی است و ممکن است نشانه‌ی سرطان یا بیماری دیگری باشد. جان مورونی، پزشک داروساز و پزشک سرطان زنان و زایمان دانشگاه شیکاگو می‌گوید: رایج‌ترین نشانه‌های سرطان دهانه رحم شامل هر نوع خونریزی می‌باشد.
2. خون ریزی پس از رابطه‌ی جنسی
خونریزی پس از رابطه‌ی جنسی که اصطلاح پزشکی آن “خونریزی پس از مقاربت” می‌باشد نیز یکی دیگر از علائم سرطان دهانه رحم است. سرطان دهانه رحم اغلب در گردنه‌ی رحم رخ می‌دهد که همان قسمت باریک پایین رحم است و به واژن متصل می‌شود.
وقتی فردی دچار این سرطان می‌شود، سلول‌ها به طور سریع و غیر طبیعی شروع به افزایش می‌کنند و توده‌ای از بافت سرطانی را تشکیل می‌دهند. این توده در زنان پس از مقاربت، شروع به خونریزی می‌کند.
تریسی شلر، متخصص بیماری‌های زنان می‌گوید: ما این توده را توده‌ی شکننده می‌نامیم، چرا که به راحتی شروع به خونریزی می‌کند. همین که لمس شود خونریزی می‌کند. به همین دلیل با هر مقاربتی ممکن است در اواسط ماه شروع به خونریزی کند.
3. ترشحات غیر معمول واژن
ترشحات غیر معمول واژن که ممکن است کمرنگ، آبکی، بدبو، قهوه‌ای رنگ، یا مخلوط با خون باشد، نشانه‌ی معمول این سرطان است. البته تغییر حجم، تیرگی و غلظت ترشحات در طول یک ماه طبیعی و نشانه‌ی سلامت فرد است، اما تخلیه‌ی مداوم ترشحات که رنگ متفاوتی دارد یا بد بو است ممکن است نتیجه‌ی “بافت در حال مرگ” باشد که توسط سرطان دهانه رحم ایجاد شده است. دکتر شلر تاکید می‌کند: هیچ وقت از پرسیدن سوالاتی از این قبیل، از دکتر زنان خجالت نکشید.
4. درد در هنگام مقاربت
در بیشتر مواقع درد مقاربت نشانه‌ی سرطان نیست. اما اگر این درد را به همراه علائم دیگر سرطان دارید ممکن است به دلیل رشد تومور در بافت‌ها و اندام‌های تناسلی باشد.
5. درد کمر یا درد لگن
یکی دیگر از نشانه‌های سرطان، درد ناحیه‌ی لگنی همراه با خونریزی‌های شدید قاعدگی است. این درد ممکن است در این ناحیه پخش شود و یا در هر ناحیه از لگن خود را نشان دهد. این درد ممکن است یک درد سوزنی شکل یا یک درد مبهم در این ناحیه باشد.
اگر دردی که احساس می‌کنید جدید باشد یا وابسته به سیکل قاعدگی شما نباشد، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. احساس درد در هنگام مقاربت یا ادرار نیز نشانه‌های هشدار دهنده‌ای محسوب می‌شوند.
اگر در لگن یا کمر خود احساس درد می‌کنید، ممکن است به دلیل پیشرفت سرطان باشد. چرا که در این مرحله تومور آنقدر رشد کرده که به پایین کمر یا دنبالچه فشار می‌آورد. دکتر شلی می گوید: این درد شبیه به درد قاعدگی است.
6. ورم یکی از پاها
دکتر مورونی می‌گوید: اغلب اوقات این سرطان‌ها بدون نشانه هستند تا وقتی که درد آن‌ها نشانه‌های دیگری در بدن ظاهر کنند، مثل فشرده شدن یک عصب. دکتر مورونی می گوید: وقتی یک تومور شروع به رشد می‌کند، جایی برای خود در کنار بافت‌های نرم اطراف پیدا می‌کند. در نتیجه، این تومور، یکی ازعصب‌ها را فشرده و موجب درد می‌شود. اگر این درد نتیجه‌ی پیشرفت سرطان دهانه رحم باشد، با ورم یکی از پاها همراه است.
7. کاهش اشتها و کم کردن وزن
درست مثل انواع دیگر سرطان، این سرطان نیز با کاهش وزن و اشتها همراه است. تومور، موجب ایجاد پروتئین‌های ریزی به نام سیتوکین می‌شود. برخی از این پروتئین‌ها نه تنها اشتها را کم می‌کنند، بلکه متابولیسم را نیز تغییر داده و چربی‌ها را سریع‌تر تجزیه می‌کنند. در نهایت موجب از بین رفتن ماهیچه‌ها می‌شوند. دکتر مورونی می‌گوید: همین که سرطان پیشرفت می‌کند، کاهش وزن نیز بیشتر می‌شود.
8. خستگی مداوم
اگر همراه با نشانه‌های دیگر، بیش از پیش احساس خستگی و بی حالی می‌کنید، ممکن است به سرطان دهانه رحم مبتلا شده باشید. اساسا وقتی دچاریک بیماری هستید، بدن شما برای جنگیدن با آن بیشتر تلاش می‌کند. درنتیجه‌ی این همه تلاش مازاد، بدن شما نیز بیشتر خسته خواهد شد.
9. تغییر در حرکات روده
تکرّر ادرار یا احساس نیاز بیش از حد به دستشویی علائمی هستند که با این سرطان در ارتباط اند. تغییر در کیفیت مدفوع نیز یکی دیگر از علائم این بیماری می‌باشد. البته تجربه‌ی چنین حالاتی برای کمتر از یک هفته جای هیچ نگرانی ندارد، اما اگر این علائم بدتر شد، باید به پزشک مراجعه کرد.
عوامل افزایش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم
برخی عوامل باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم می‌شود مانند:
1. داشتن روابط جنسی با افراد مختلف
اگر تعداد افرادی که فرد با آن رابطه جنسی دارد، بیشتر باشد شانس آلوده شدن او به ویروس پاپیلومای انسانی بیشتر است.
2. شروع زود هنگام روابط جنسی
داشتن رابطه جنسی در سن پایین احتمال ابتلا به عفونت ویروس پاپیلومای انسانی را افزایش می‌دهد.
3. استعمال دخانیات
استعمال دخانیات با سرطان دهانه رحم از نوع اسکواموس سل ارتباط دارد. البته این مورد بیشتر یک فاکتور ریسک است تا یک نشانه، اما سیگاری‌ها یا افرادی که قبلا سیگار می‌کشیده‌اند، دو برابر افراد غیر سیگاری در معرض این سرطان قرار دارند. علائم ذکر شده اگر به دلیل سرطان دهانه رحم ایجاد شوند، خود را در سنین 30، 40 و 50 سالگی نشان می‌دهند. سرطان دهانه رحم ممکن است از سن 20 سالگی آغاز گردد، اما میانگین سنی این بیماری در سن 40 سالگی می‌باشد.
خوشبختانه اخیرا واکسنی کشف شده است که از ابتلا به ویروس پاپلیوم انسانی جلوگیری می کند. این ویروس، نوعی عفونت است که موجب انواع سرطان های دهانه رحم می شود.
4. ابتلا به سایر عفونت‌های مقاربتی
ابتلا به سایر عفونت‌های مقاربتی مانند کلامیدیا، سیفلیس (Syphilis)، سوزاک و یا ایدز، احتمال ابتلا به عفونت ویروس پاپیلومای انسانی را افزایش می‌دهد.
5. ضعف سیستم ایمنی
در افرادی که به نحوی سیستم ایمنی ضعیف شده است، احتمال ایجاد سرطان دهانه رحم بیشتر است.
مراقبت خانگی سرطان دهانه رحم
برخی موارد می‌توانند فشارهای روحی و جسمی سرطان دهانه رحم و درمان را کاهش دهند. یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید انجام دهید این است که تغذیه مناسب داشته باشید. ممکن است در طول درمان اشتهای خود را از دست داده یا در غذا خوردن دچار مشکل شوید.
اما اگر کالری و پروتئین کافی دریافت کنید، قدرت و انرژی بیشتری خواهید داشت و می‌توانید درمان را بهتر اداره کنید. ممکن است بخواهید برای حفظ کالری و پروتئین دریافتی خود با یک متخصص تغذیه همکاری کنید. سایر تغییرات شیوه زندگی ممکن است به شما کمک کند تا در طول درمان قوی‌تر و راحت‌تر باشید:
- فعالیت بدنی ملایم انجام دهید تا سطح انرژی خود را حفظ کنید. مطمئن شوید که شما را فرسوده نمی‌کند.
- شب‌ها استراحت کافی داشته باشید و در صورت نیاز چرت بزنید.
- سیگار را ترک کنید.
- الکل مصرف نکنید . ممکن است در حین مصرف برخی داروها نتوانید الکل بنوشید.
روش‌های پیشگیری از سرطان دهانه رحم
- تست‌های پاپ اسمیر با توجه به سن و موقعیت پزشکی انجام دهید.
- موقع رابطه جنسی از روش‌های بازدارنده (ایجاد مانع) استفاده کنید. کاندوم‌ها و پوشش‌دهنده دندان از این وسایل‌ها استفاده کنید.
- سیگار ممنوع، افراد سیگاری در معرض خطر سرطان دهانه رحم قرار دارند.
انواع جراحی‌ها برای درمان سرطان دهانه رحم
گاهی وقت‌ها سرطان دهانه رحم به اندازه کوچک است که می‌توان با یک جراحی ساده خارج کرد. این روش امکان بارداری در آینده نیز وجود دارد.
در مراحل ابتدایی سرطان دهانه رحم این امکان وجود دارد که با برداشت کامل دهانه ی رحم، بدون خارج کردن رحم از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. در این روش نیز امکان حاملگی بعدی در صورت تمایل وجود دارد.
در مراحل پیشرفته‌تر سرطان دهانه رحم از این روش استفاده می‌شود که در آن دهانه ی رحم، رحم و غدد لنفاوی اطراف آن را برمی‌دارند.
چه‌موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائمی مانند بالا داشتید، لازم است حتما به پزشک مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در بین خانم‌ها سرطان دهانه رحم است و طبق تحقیقات انجام شده سالانه تعداد زیادی از خانم‌ها دچار این بیماری می‌شوند. باید توجه کنید هر یک از نشانه‌ها برای شما اتفاق افتاد با یک فوق تخصص آنکولوژی مراجعه کنید به دلیل این‌که احتمال بهبودی در مراحل ابتدا سرطان دهانه رحم بسیار بالا است.
