احساس تهوع، که با انقباض معده و میل به استفراغ همراه است، میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. در حالی که داروهای زیادی برای درمان تهوع وجود دارد، بسیاری از افراد به دنبال راه‌حل‌های طبیعی و خانگی برای تسکین علائم خود هستند. این مقاله راهنمای جامع و کاملی برای درمان خانگی تهوع ارائه می‌دهد. در این مقاله به بررسی موارد زیر می‌پردازیم:
علل شایع تهوع
- بیماری حرکت: حرکت مکرر، مانند حرکت در ماشین، هواپیما یا قایق، میتواند باعث ارسال سیگنال‌هایی به مغز شود که منجر به تهوع و سرگیجه میشود.
- مسمومیت غذایی: مصرف غذا یا نوشیدنی آلوده به باکتری، ویروس یا انگل میتواند منجر به مسمومیت غذایی شود که علائمی مانند تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکم را به همراه دارد.
- بارداری: تهوع صبحگاهی، که در اوایل بارداری شایع است، میتواند ناشی از تغییرات هورمونی باشد.
- رفلاکس اسید معده: زمانی که اسید معده به مری باز می‌گردد، میتواند باعث سوزش سر دل، حالت تهوع و استفراغ شود.
- سردرد میگرنی: تهوع و استفراغ اغلب علائم شایع سردرد میگرنی هستند.
- اضطراب و استرس: اضطراب و استرس می‌توانند باعث تحریک دستگاه گوارش و ایجاد تهوع شوند.
- داروها: برخی از داروها، مانند داروهای شیمی‌درمانی، می‌توانند به عنوان یک عارضه جانبی، تهوع ایجاد کنند.
راهکارهای خانگی کنترل تهوع
زنجبیل: زنجبیل از جمله خوراکی هایی میباشد که خاصیت ضد التهابی و ضد تهوعی دارد. زنجبیل را میتوان به صورت چای دمنوش و یا کپسول استفاده کرد. البته که برخی افراد فقط با بو کردن زنجبیل تازه هم تهوع خودرا بهبود می بخشند.
- طرز تهیه چای زنجبیل: 1 قاشق چایخوری زنجبیل رنده شده را به 1 فنجان آب جوش اضافه کنید. 5 تا 10 دقیقه دم کنید و سپس صاف کنید. می‌توانید به دلخواه عسل یا لیمو اضافه کنید.
- طرز تهیه دمنوش زنجبیل: 1 تا 2 قطره روغن زنجبیل را به 1 فنجان آب گرم اضافه کنید. خوب مخلوط کنید و بنوشید.
- مصرف آبنبات زنجبیل: چند آبنبات زنجبیل را در طول روز بمکید.
نعناع: نعناع از جمله خوراکی هایی است به شدت روی تهوع اثر مثبتی دارد. نعناع برای آرامش و کنترل تهوع به صورت دمنوش یا تازه استفاده میشود البته که برخی از افراد از عرق نعناع نیز برای بهبود تهوع استفاده میکنند.در برخی موارد هم میتوان از روغن نعناع به صورت موضعی استفاده کرد.
- طرز تهیه دمنوش نعناع: 1 قاشق غذاخوری برگ نعناع تازه یا 1 قاشق چایخوری نعناع خشک را به 1 فنجان آب جوش اضافه کنید. 5 تا 10 دقیقه دم کنید و سپس صاف کنید.
- استفاده از روغن نعناع: چند قطره روغن نعناع را روی شکم خود بمالید و به آرامی ماساژ دهید.
زیره: زیره با خاصیت ضد اسپاسمی خود باعث شل شدن عضلات معده و کاهش تهوع میشود .زیره را میتوان به صورت جویدنی یا به صورت دمنوش استفاده کرد و یا به غذای روزانه اضافه کرد فراموش نکنید زیره ضد نفخ نیز می باشد و به هضم بهتر غذا کمک میکند
- طرز تهیه دمنوش زیره: 1 قاشق چایخوری دانه زیره را به 1 فنجان آب جوش اضافه کنید. 5 تا 10 دقیقه دم کنید و سپس صاف کنید.
- اضافه کردن زیره به غذا: می‌توانید دانه‌های زیره را به برنج، سوپ، خورش و سایر غذاها اضافه کنید.
لیموترش: لیموترش با تحریک تولید بزاق و کمک به هضم غذا، باعث تسکین تهوع میشود. البته که روش هایی دیگر مانند بو کردن یک تکه لیمو یا اضافه کردن آب لیمو به آب یا چای هم میتواند اثر بخش باشد.مصرف لیمو ترش باعث تامین ویتامین سی میشود که علاوه بر بهبود التهابات درونی موجب تقویت سیستم ایمنی و افزایش جذب آهن میشود.
درمان‌های جایگزین برای تهوع
در حالی که روش‌های درمانی خانگی که در بالا ذکر شد اغلب برای تسکین تهوع مؤثر هستند، برخی از افراد ممکن است به دنبال درمان‌های جایگزین نیز باشند. در اینجا چند گزینه را بررسی می‌کنیم:
- طب سوزنی: طب سوزنی، یک روش طب سنتی چینی، شامل فرو کردن سوزن‌های نازک در نقاط خاصی از بدن است. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که طب سوزنی ممکن است برای تسکین تهوع ناشی از شیمی‌درمانی و تهوع صبحگاهی مرتبط با بارداری مؤثر باشد.
- آروماتراپی: آروماتراپی شامل استفاده از روغن‌های اساسی استخراج شده از گیاهان برای اهداف درمانی است. برخی از روغن‌های اساسی، مانند روغن زنجبیل و روغن نعناع، ممکن است به تسکین تهوع کمک کنند.
- مکمل‌های غذایی: برخی از مکمل‌های غذایی، مانند ویتامین B6 و زنجبیل، ممکن است به تسکین تهوع کمک کنند. با این حال، مهم است که قبل از مصرف هر گونه مکمل جدید با پزشک خود صحبت کنید، زیرا ممکن است با داروهای فعلی شما تداخل داشته باشد یا عوارض جانبی ایجاد کند.
نکاتی برای کودکان
اگر کودکی دچار تهوع است، مهم است که او را به اندازه کافی هیدراته نگه دارید. مایعات را به صورت جرعه‌های کوچک و مکرر به او بدهید. همچنین می‌توانید از غذاهای کم‌حجم و کم‌چرب مانند نان تست، سوپ کراکر و سیب موز به او بدهید. اگر تهوع کودک شما شدید یا مداوم است، یا اگر همراه با تب، اسهال یا استفراغ خونی است، باید به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از تهوع در مسافرت
اگر مستعد ابتلا به بیماری حرکت هستید، می‌توانید قبل از سفر اقداماتی را برای پیشگیری از تهوع انجام دهید. سعی کنید از غذاهای سنگین یا چرب خودداری کنید و وعده‌های غذایی سبک و مکرر بخورید. از نوشیدنی‌های الکلی و کافئین دار نیز اجتناب کنید. در طول سفر، مایعات فراوان بنوشید و از میان وعده‌های سالم مانند کراکر یا میوه استفاده کنید. همچنین می‌توانید داروهای بدون نسخه مانند دیفن هیدرامین یا مکمل‌هایی مانند زنجبیل را برای کمک به پیشگیری از تهوع مصرف کنید.
مقابله با تهوع صبحگاهی
تهوع صبحگاهی، که در اوایل بارداری شایع است، میتواند یک تجربه ناخوشایند باشد. با این حال، چند کار وجود دارد که می‌توانید برای مقابله با آن انجام دهید. سعی کنید وعده‌های غذایی کوچک و مکرر بخورید و از غذاهای محرک مانند غذاهای تند یا چرب اجتناب کنید. همچنین می‌توانید زنجبیل را به صورت چای، دمنوش یا مکمل مصرف کنید. نوشیدن مایعات فراوان و استراحت کافی نیز میتواند مفید باشد. اگر تهوع صبحگاهی شما شدید است، یا اگر با کم‌آبی بدن یا کاهش وزن همراه است، باید با پزشک خود صحبت کنید. با این راهکارهای جامع و اطلاعات دقیق، امیدواریم به شما در درک بهتر علل تهوع، انتخاب روش‌های درمانی خانگی مناسب و در صورت نیاز به دنبال مراقبت‌های پزشکی مناسب، کمک کرده باشیم.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
علائم هشدار دهنده که نشان می‌دهد باید به پزشک مراجعه کنید: تهوع شدید یا مداوم، تب، لرز، اسهال خونی، درد شکم شدید، کم‌آبی بدن، و تهوع بارداری که مانع از خوردن و آشامیدن یا انجام فعالیت‌های روزانه میشود.
سایر ترفند های کنترل تهوع
- آبرسانی: نوشیدن مایعات فراوان، به خصوص آب زنجبیل، آب نعناع و آب سیب، میتواند به جلوگیری از کم‌آبی بدن و تسکین تهوع کمک کند.
- استراحت: استراحت کافی میتواند به بدن شما کمک کند تا با بیماری یا عفونت مقابله کند و علائم تهوع را کاهش دهد.
- غذاهای کم‌حجم و کم‌چرب: خوردن وعده‌های غذایی کوچک و مکرر از غذاهای کم‌حجم و کم‌چرب میتواند به هضم آسان‌تر غذا و کاهش تهوع کمک کند.
- نمونه‌هایی از غذاهای کم‌حجم و کم‌چرب: نان تست، سوپ کراکر، سیب موز، برنج ساده، مرغ کبابی، ماهی آب پز، ماست و میوه‌های بدون پوست.
- اجتناب از محرک‌ها: از غذاها و نوشیدنی‌هایی که می‌توانند تهوع را بدتر کنند، مانند غذاهای تند، چرب، سرخ‌شده، کافئین، الکل و سیگار، اجتناب کنید.
- وعده‌های غذایی کوچک و مکرر بخورید: به جای سه وعده غذایی سنگین، پنج یا شش وعده غذایی کوچک و سبک در طول روز بخورید.
- آهسته غذا بخورید: خوب غذا را بجوید و به آرامی غذا بخورید تا از بلع هوا که میتواند منجر به نفخ و تهوع شود، جلوگیری کنید.
- به طور منظم ورزش کنید: ورزش منظم میتواند به هضم غذا و کاهش تهوع کمک کند.
- میزان و نوع فعالیت بدنی توصیه شده: 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط در بیشتر روزهای هفته.
- استرس خود را کنترل کنید: تکنیک‌های مدیریت استرس مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق می‌توانند به کاهش تهوع کمک کنند.
- از زنجبیل به طور مرتب استفاده کنید: حتی زمانی که حالت تهوع ندارید، می‌توانید از زنجبیل به عنوان یک روش پیشگیرانه استفاده کنید.
- مصرف زنجبیل به عنوان روش پیشگیرانه: 1 تا 2 گرم زنجبیل در روز به صورت چای، دمنوش، مکمل یا آبنبات.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
- اگر تهوع شما شدید یا مداوم است.
- اگر همراه با تهوع، تب، لرز، اسهال خونی یا درد شکم شدید دارید.
- اگر نمی‌توانید مایعات بنوشید یا غذا بخورید.
- اگر دچار کم‌آبی بدن شده‌اید، مانند سرگیجه، خشکی دهان، یا کاهش ادرار.
- اگر باردار هستید و تهوع شما مانع از خوردن و آشامیدن یا انجام فعالیت‌های روزانه شما میشود.
- اگر باردار هستید یا شیر می‌دهید، قبل از مصرف هرگونه دارو یا مکمل گیاهی با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر در حال مصرف هرگونه داروی تجویزی هستید، قبل از مصرف هرگونه دارو یا مکمل گیاهی با پزشک خود مشورت کنید.
با ارائه این اطلاعات دقیق و جامع، امیدواریم به شما در درک بهتر علل تهوع، انتخاب روش‌های درمانی خانگی مناسب و در صورت نیاز به دنبال مراقبت‌های پزشکی مناسب، کمک کرده باشیم. این اطلاعات فقط برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به عنوان جایگزینی برای مشاوره پزشکی در نظر گرفته شود. همیشه قبل از شروع هر رژیم درمانی جدید، با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص اگر باردار هستید، شیر می‌دهید یا در حال مصرف داروهای تجویزی هستید.
