رژیم HCG سال‌ها است که از انواع رژیم لاغری محبوب به شمار می‌آید و طرفداران آن ادعا می‌کنند که باعث کاهش وزن سریع ۰.۵ تا ۱کیلوگرم در روز می‌شود. همچنین گفته می‌شود افراد در طی رعایت این رژیم به هیچ عنوان احساس گرسنگی هم نمی‌کنند. در این رژیم افراد کالری دریافتی روزانه خود را به میزان قابل توجهی کاهش داده و در کنار آن هورمون HCG تزریق می‌کنند. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) این رژیم را خطرناک و غیرقانونی دانسته و توصیه کرده که افراد از آن پیروی نکنند. در این مطلب به بررسی این رژیم غذایی و نقاط ضعف و قوت آن می‌پردازیم.
رژیم HCG چیست و شیوه عملکرد آن چگونه است؟
هورمون HCG در اوایل بارداری زنان به سطح بالایی می‌رسد، در واقع همان هورمونی است که در تست‌ها به تشخیص بارداری خانم‌ها کمک می‌کند. از هورمون اچ سی جی برای درمان مشکلات باروری در مردان و زنان هم استفاده می‌شود.
وجود این ماده در خون همیشه هم نشانگر اتفاق خوبی نیست، گاهی می‌تواند نشانه‌ای از سرطان جفت، تخمدان یا بیضه باشد. HCG در واقع یک هورمون مبتنی بر پروتئین است که بدن در دوران بارداری تولید می‌کند.
این ماده به تولید هورمون‌های مهمی مانند پروژسترون برای حمایت از رشد سالم رحم و جنین کمک می‌کند و پس از ۳ ماه اول بارداری، سطح HCG خون کاهش می‌یابد. در سال۱۹۵۴ برای اولین بار یک پزشک بریتانیایی از این هورمون برای کاهش وزن استفاده کرد. رژیم پیشنهادی او دو اصل اساسی داشت:
- کاهش مصرف کالری‌های دریافتی روزانه به میزان قابل توجه (۵۰۰ کالری در روز)
- تزریق هورمون HCG
این روزهای محصولات حاوی این هورمون به اشکال مختلفی مثل قطره خوراکی، کپسول و اسپری در بازار موجود است. افراد به راحتی می‌توانند این محصولات را در وب سایت‌های اینترنتی عرضه محصولات بهداشتی تهیه کنند.
آیا رژیم HCG به کاهش وزن و ثبات آن کمک می‌کند؟
طرفداران رژیم HCG ادعا می‌کنند که این برنامه غذایی به افزایش متابولیسم کمک کرده و به این ترتیب باعث حذف مقادیر زیادی چربی از بدن انسان می‌شود بدون این‌که فرد احساس گرسنگی داشته باشد.
تئوری‌های مختلفی برای تشریح مکانیسم کاهش وزن این رژیم غذایی از سوی طرفدران آن مطرح شده با این حال مطالعات علمی مختلفی که طی این سال‌ها انجام شده نشان می‌دهد که کاهش وزن سریع حاصل از این رژیم به سبب مصرف بسیار پایین کالری و کم خوراکی است.
در حقیقت مصرف این هورمون هیچ تاثیری در کاهش وزن ندارد. در بسیاری پژوهش‌ها میزان کاهش وزن افرادی که این هورمون را دریافت کردند با افرادی که آن را تزریق نکرده بودند تقریبا یکسان بود. همچنین تحقیقات نشان داد که هورمون اچ سی جی تاثیر زیادی در کاهش احساس گرسنگی ندارد.
مهم‌ترین عوارض پیروی از رژیم HCG کدام است؟
یکی از مهم‌ترین عوارض ناشی از پیروی این رژیم کاهش توده عضلانی بدن است. این امر بیشتر به دلیل کاهش چشمگیر میزان کالری دریافتی روزانه به وجود می‌آید. بدن همچنین پس از کاهش مصرف غذا برای حفظ سلامت و حیات بدن میزان کالری سوزی را کاهش می‌دهد.
طرفداران این رژیم دائم تاکید دارند که این برنامه غذایی تنها باعث حذف چربی‌های بدن می‌شود اما در حقیقت این عضلات هستند که بیش‌ترین آسیب را از آن می‌بینند. همچنین ادعا می‌شود که تزریق این هورمون‌ها به تولید سایر هورمون‌ها کمک می‌کند که به افزایش متابولیسم و ایجاد یک حالت آنابولیک منجر می‌شود اما هیچ مدرک علمی معتبری برای اثبات این ادعا وجود ندارد.
رژیم‌های کم کالری ممکن است در کوتاه مدت باعث کاهش وزن سریع شوند اما در طولانی مدت موثر نبوده و وزن کاهش یافته به مرور باز می‌گردد. بدن افرادی که از برنامه‌های غذایی کم کالری استفاده می‌کنند به مرور با افزایش هورمون‌های گرسنگی و کاهش مصرف انرژی سازگار می‌شود که در آینده حفظ وزن کم شده را دشوار می‌کند.
دقیقا به همین دلیل است که متخصصان تغذیه کاهش وزن کند و آرام را توصیه می‌کنند. متخصصان تغذیه این برنامه غذایی را به عنوان یک راهکار کاهش وزن تایید نمی‌کنند و همچنین استفاده خودسرانه از این هورمون‌ها می‌تواند برای سلامت انسان خطر آفرین باشد.
فراموش نکنید که بسیاری از محصولات کنترل نشده موجود در بازار ممکن است حاوی مواده ناشناخته و خطرناکی باشند که باید از آن‌ها پرهیز شود. برخی از مهم‌ترین عوارض پیروی از این رژیم که در گزارش‌های معتبر آمده عبارت است از:
دریافت کالری در سطح بسیار پایین و گرسنگی می‌تواند عوارض بسیار دیگری هم در پی داشته باشد.
طرفداران رژیم HCG در مورد مزایای آن چه می‌گویند و آیا حرفشان درست است؟
طرفداران این برنام غذایی کاهش وزن سریع با حداقل گرسنگی را مهم‌ترین مزیت آن می‌دانند. آن‌ها مدام تاکید می‌کنند که این رژیم به چربی سوزی آن‌ها کمک کرده و سبک زندگی سالم‌تری را برای آن‌ها به ارمغان آورده است.
طرفداران این رژیم تاکید دارند که در طول رعایت آن هیچ آسیبی به عضله‌ها وارد نمی‌شود اما دلیل علمی برای ادعای خود مطرح نمی‌کنند. حذف سریع شکم و باسن از دیگر مزایای ذکر شده برای این رژیم است که البته با کاهش خیلی سریع کالری‌های دریافتی بدن خیلی هم دور از ذهن نیست.
از آن‌جا که سال‌ها است این برنامه غذایی مورد استفاده قرار گرفته و افرادی کاهش وزن ناشی از آن را شگفت انگیز می‌دانند قطعا طرفدارانی دارد اما حقیقت آن است که آسیب‌هایی که رژیم HCG به بدن وارد می‌کند بسیار زیاد است و نباید گول ظاهر فریبنده و اثر گذاری پوشالی آن را خورد.
هیچ پزشک و متخصص تغذیه‌ای را در جهان نخواهید یافت که این برنامه غذایی را تایید کند یا برای پیروی از آن شما را یاری کند چرا که نسبت به عوارض شدید و خطرات آن آگاه هستند. تزریق هورمن HCG می‌تواند برای افراد هزینه مالی زیادی داشته باشد، این درحالی است که هیچ اثر آشکاری هم در کاهش وزن و حفظ سلامتی آن‌ها ندارد.
وزنی که از این طریق کاسته می‌شود به محض قطع رژیم به جای اولیه خود بر می‌گردد و به این ترتیب تمام تلاش‌ها و سختی‌هایی که فرد برای کاهش وزن متحمل شده به هدر خواهد رفت. از آن‌جا که کالری دریافتی این برنامه غذایی بسیار محدود است، تنوع غذاهای مجاز در آن بسیار محدود است و در واقع فرد انتخاب‌های متنوعی ندارد که پیروی از آن را بسیار دشوار می‌کند. بارها دیده شده که افراد پس از چند روز پیروی از این رژیم از آن خسته شده و آن را ترک می‌کنند. سختی و دشواری رعایت آن از یک سو، هزینه بالا و محدودیت‌های عجیب و غریبی که برای فرد ایجاد می‌کند زندگی را دشوار کرده و کیفیت آن را مختل می‌کند.
رعایت ۶ هفته‌ای این رژیم می‌تواند فرد را در معرض سوء تغذیه قرار دهد، افرادی که بیماری مزمنی دارند یا به هر دلیل در سلامت کامل به سر نمی‌برند به هیچ عنوان نباید به سراغ این برنامه غذایی بروند.
خطرات دراز مدت رعایت این رژیم هم بسیار زیاد است و عضلاتی که در پی آن نابود می‌شود قطعا به راحتی جایگزین نشده فرد به سلامت پیش از آن باز نخواهد گشت. بعضی از خانم‌ها گزارش کردند که در پی رعایت این برنامه غذایی با ریزش مو مواجه شدند و حتی شادابی چهره آن‌ها خیلی سریع از بین رفته است.
قوانین پیروی از رژیم HCG چیست و آیا دنبال کردن آن ساده است؟
رژیم HCG یک برنامه غذایی کم چربی و کم کالری است که به سه مرحله اصلی تقسیم می‌شود:
در مرحله نخست مصرف هورمون HCG آغاز شده و فرد باید طی ۲ روز مقدار زیادی غذاهای چرب و پر کالری دریافت کند.
در مرحله دوم که به نگهداری معروف است و تا کاهش وزن دلخواه ادامه می‌یابد فرد در روز فقط ۵۰۰ کالری دریافت می‌کند. همچنین فرد در فاز دوم رژیم باید به مدت ۳ هفته از مصرف هرگونه شکر و نشاسته خودداری کند.
محصولاتی که امروزه ادعا شده در ترکیبات آن‌ها از هورمون اچ سی جی استفاده شده است در واقع شامل میزان رقیق شده هومیوپاتی هستند. محصولات هومیوپاتی بدون نسخه OTC حاوی HCG واقعی نیستند در حقیقت هورمون واقعی اچ سی جی تنها به صورت تزریقی در بازار وجود دارد که دسترسی به آن فقط با نسخه پزشک امکان پذیر است.
مواد غذایی مجاز و غیر مجاز در رژیم HCG کدام است؟
در این برنامه غذایی مصرف گوشت‌های زیر مجاز دانسته شده است:
- گوشت گوساله
- گوشت گاو
- سینه مرغ
- ماهی سفید تازه
- خرچنگ
- میگو
این مواد غذایی باید با کم‌ترین چربی ممکن و به صورت کبابی مصرف شوند.
سبزیجات مجاز در این رژیم عبارت است از:
میوه‌های مجاز در این برنامه غذایی هم عبارتند از:
- یک پرتقال
- یک سیب
- یک مشت توت فرنگی
- نصف گریپ فروت
مصرف مواد غذایی زیر در رژیم HCG ممنوع شده است:
- ماهی سالمون
- مارماهی
- تن
- شاه ماهی
- ماهی خشک
- ترشی
در این برنامه غذایی باید از مصرف کره، روغن و شکر اجتناب کرد، اما توصیه می‌شود آب زیادی بنوشید. نوشیدن آب معدنی، قهوه و چای نیز مجاز است. در این برنامه غذایی به فرد اجازه داده شده در روز یک قاشق غذاخوری شیر مصرف کند، شیرین کردن چای و قهوه با مواد طبیعی مجاز است اما به هیچ عنوان نباید از قند و شکر صنعتی برای طعم‌دار کردن آن‌ها استفاده کرد.
چرا رژیم‌های کم کالری خطرناک هستند؟
زندگی با ۵۰۰ کالری در روز فقط ناسالم نیست بلکه خطرناک است. افرادی که از چنین رژیم‌های سختگیرانه و محدود کننده‌ای استفاده می‌کنند در معرض عوارض خطرناکی مثل تشکیل سنگ کیسه صفرا و عدم تعادل الکترویت‌هایی هستند که باعث عملکرد صحیح اعصاب و عضلات بدن انسان می‌شوند و از ضربان نامنظم قلب پیشگیری می‌کنند.
پیروی از چنین رژیم‌هایی حتی در کوتاه مدت می‌تواند خطرناک و حتی کشنده باشد. رژیم‌های غذایی کم کالری گاهی اوقات توسط متخصصان تغذیه برای افرادی که به چاقی متوسط یا شدید مبتلا هستند توصیه می‌شود و به عنوان بخشی از مراحل درمان آن‌ها بکار گرفته می‌شود تا با بیماری‌های ناشی از چاقی مثل فشار خون بالا مبارزه کند.
اما در این شرایط هم نظارت دقیق و مداوم پزشکی لازم است تا اطمینان حاصل شود که عوارض تهدید کننده‌ای برای زندگی فرد نداشته باشد. بدون نظارت پزشک، پیروی از رژیم‌های بسیار کم کالری ممکن است ویتامین‌ها، مواد معدنی و مهم‌تر از همه پروتئین دریافتی انسان را متوقف کند.
اگر می‌خواهید وزن کم کنید این کار را به تدریج انجام دهید و تنها کالری‌های دریافتی روزانه خود را محدود کنید. اگر درحال حاضر محصولات حاوی HCG را برای کاهش وزن استفاده می‌کنید آن‌ها را دور بریزید و به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید تا یک برنامه کاهش وزن ایمن و سالم برای شما تنظیم کند.
اگر همچنان می‌خواهید از رژیم HCG پیروی کنید چه چیزی در انتظار شما است؟
رژیم HCG میزان کالری دریافتی بدن را برای هفته‌ها به پایین‌ترین سطح ممکن یعنی ۵۰۰ کالری محدود می‌کند که آن را به یک رژیم کاهش وزن سریع تبدیل می‌کند. هر برنامه غذایی کم کالری به کاهش وزن منجر می‌شود با این حال مطالعات علمی نشان داده که مصرف هورمون HCG هیچ تاثیری در کاهش وزن افراد و بی‌اشتهایی ندارد.
افراد برای کاهش وزن از دو نوع HCG استفاده می‌کنند که متخصصان بهداشت در مورد هر دو نوع نگرانی دارند:
- HCG نسخه‌ای که به صورت تزریقی (با استفاده از سوزن) داده می‌شود.
- مکمل‌های غذایی HCG که از طریق دهان به صورت قطره یا قرص مصرف می‌شود.
اگر به دنبال کاهش وزن و حفظ آن هستید روش‌های موثر زیادی وجود دارد که بسیار معقول‌تر، ایمن‌تر از این رژیم هستند. با یک پزشک یا متخصص تغذیه صحبت کنید تا بهترین روش را بر مبنای ویژگی‌های جسمی و نیاز شما تعیین کند.
