به طور کلی کاهش وزن ناگهانی بدون اینکه در زندگی ما تغییری ایجاد شده باشد، خطرناک محسوب می‌شود. اگر به مدت ۶ ماه تا یک سال بدون دلیل به میزان ۵ درصد از وزن خودتان را از دست دادید، قطعاً باید به پزشک مراجعه کنید. در این مقاله می‌خواهیم در مورد علت کاهش وزن ناگهانی با شما دوستان مطالبی را در میان بگذاریم.
آیا کاهش وزن ناگهانی خطرناک است؟
در ابتدا بهتر است بدانیم که کاهش وزن ناگهانی که به صورت غیرطبیعی رخ می‌دهد چه علائمی دارد. متخصصان تغذیه عقیده دارند که اگر در هفته بین نیم تا ۱ کیلو وزن کم کنیم طبیعی است و اگر کاهش وزن، سریعتر از این اندازه اتفاق بیافتد غیرطبیعی و مشکل‌ساز است.
اگر بدون هیچ تغییری در سبک زندگی یا بدون اینکه میزان تحرک خود را افزایش داده باشید و بدون اینکه از رژیم غذایی خاصی پیروی کنید، وزن کم کنید به کاهش غیر طبیعی وزن دچار شده اید که دلایل گوناگونی دارد. کاهش وزن ناگهانی به دلایل متعددی برای انسان خطرناک است. از جمله:
1- کاهش وزن ناگهانی؛ از دست دادن بافت عضله
وقتی که دچار ضعف عضلانی شوید به همراه آن بافت عضلانی شما کاهش پیدا می‌کند. در این موارد ممکن است تا یک اندام از اندام دیگر کوچکتر به نظر برسد. زمانی که حجم عضله کاهش پیدا می‌کند شما دچار کاهش وزن ناگهانی می‌شوید. برای جلوگیری از این موضوع باید ورزش و تغذیه مناسب داشته باشید تا بتوانید بافت عضله‌ی خود را حفظ کنید.
کاهش بافت عضلانی دلایل مختلفی مثل بالا رفتن سن، پوکی استخوان، روماتیسم مفصلی و آرتروز، آسیب به عصب‌ها، ام اس و شکستن استخوان دارد.
2- کاهش وزن ناگهانی؛ افسردگی
یکی دیگر از دلایل کاهش وزن ناگهانی افسردگی است. افسردگی به دلیل اینکه بر روی مراکز کاهش اشتها در مغز اثر می‌گذارد باعث کاهش اشتها شده و در نهایت منجر به کاهش وزن می‌شود.
3- کاهش وزن ناگهانی؛ التهاب روده
که دو نوع از شایع‌ترین آنها اختلالات بیماری کرون و کولیت هستند. این بیماری به دلیل اینکه هورمون گرسنگی یا گرلین و هورمون سیری را در بدن مختل می‌کند باعث کاهش وزن می‌شود.
4- کاهش وزن ناگهانی؛ داروها
بعضی از داروها به صورت مستقیم باعث کاهش استرس و کاهش وزن می‌شوند و بعضی از آنها به دلیل ایجاد حالت تهوع و کاهش اشتها در نهایت باعث کاهش وزن می‌شوند.
5- کاهش وزن ناگهانی؛ مصرف مصرف مواد مخدر
مصرف مواد مخدر آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به همراه دارد که یکی از آنها کاهش وزن است. عواملی دیگری که باعث مصرف مواد مخدر می‌شود شامل موارد زیر است:
- سیگار کشیدن
- مشکلات روانی
- اختلالات غذا خوردن مثل بی‌اشتهایی
- تغذیه‌ی نامناسب
- استفاده از غذاهای نامناسب و تغذیه‌ی ضعیف
- افسردگی
- استرس و اضطراب
در مورد اینکه پزشک چگونه تشخیص می‌دهد که علت ناگهانی کاهش وزن شما چیست ابتدا از شما عواملی را که زمینه‌ساز کاهش وزنتان بوده را بررسی می‌کند و بعد از معاینه آزمایش‌های لازم را تجویز کرده و از رادیولوژی برای تشخیص خود کمک می‌گیرد.
پزشک برای تشخیص، آزمایش‌هایی مثل سی‌بی‌سی، آزمایش تیروئید، آزمایش عملکرد کلیه و کبد، قند و آزمایش ادرار همچنین آندوسکوپی و و اکوکاردیوگرافی، ام‌آرآی، سی تی اسکن و پت اسکن را ممکن است تجویز کند.
چه بیماری هایی باعث کاهش وزن ناگهانی می‌شوند؟
بیماری‌های زیر نیز ممکن است باعث کاهش وزن شوند:
1- اختلالات تیروئید
علامت اصلی و معمول تیروئید پرکار کاهش وزن ناگهانی است. پرکاری تیروئید افزایش ضربان قلب و همچنین افزایش گرسنگی را به همراه دارد. مشکلات بی‌خوابی و احساس خستگی بیش از اندازه از نشانه‌های تیروئید پرکار است.
2- بیماری‌های روده‌ای
بیماری‌های روده‌ای مثل سلیاک نیز باعث کاهش وزن ناگهانی شده و اسهال را به همراه دارد. ناراحتی‌های مربوط به پانکراس نیز باعث کاهش وزن ناگهانی می‌شود. از علائم این بیماری دل درد، حالت تهوع بعد از خوردن غذاهای چرب و تغییر نوع رنگ مدفوع است.
3- آرتروئید روماتوئید
آرتروئید روماتوئید نیز نوعی عفونت است که باعث کاهش اشتها و در نهایت کاهش وزن می‌شود.
4- بیماری‌های التهابی روده
کولیت اولسراتیو و کرون از بیماری‌های التهابی رایج روده هستند که باعث کاهش وزن ناگهانی می‌شوند. دراین بیماری بافت های بدن برای تامین انرژی و مواد مورد نیاز برای ادامه زندگی تجزیه می‌شود.
5- سرطان
بسیاری از انواع سرطان‌ها و تومورها یا زخم روده و معده باعث التهاب شده و سوء‌هاضمه را به دنبال دارد که در نهایت منجر به کاهش وزن می‌شود.
6- دیابت
یکی دیگر از دلایلی که باعث کاهش وزن ناگهانی می‌شود، دیابت نوع یک است. علت این موضوع گلوکزی است که از طریق ادرار دفع می شود و کالری را نیز از بدن دفع می‌کند. دیابت باعث می‌شود که بدن از ماهیچه‌ها تغذیه کند که همین مسئله باعث کاهش وزن ناگهانی می‌شود. البته این را هم در نظر داشته باشید که دیابت نوع یک از طریق انسولین، کنترل قند خون و رژیم غذایی همراه با ورزش درمان می‌شود.
7- بیماری انسداد مزمن ریوی
بیماری انسداد مزمن ریوی باعث آسیب در دستگاه تنفسی می‌شود. این بیماری در نهایت منجر به آمفزیم یا برونشیت می‌شود. از نشانه‌های این بیماری سرفه خفیف، تنگی نفس، احساس سینه درد در ناحیه سینه این بیماری منجر به کاهش وزن ناخواسته در بیمار می‌شود. این بیماری بیشتر به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض هوای آلوده گرد و غبار و دود سیگار است.
8- اندوکاردیت
این بیماری باعث التهاب اندوکاردیوم یا پوشش داخلی قلب می‌شود. در این بیماری دمای بدن انسان افزایش پیدا کرده و در نهایت باعث چربی‌سوزی و لاغری می‌شود. ازعلایم اندوکاردیت، درد در ناحیه شکم و قفسه سینه و کمر، عرق شبانه، سردرد، لکه‌های قرمز پوستی، سرفه به همراه خون یا بدون آن است.
9- توبرکلوزیس یا همان بیماری سل
توبرکلوزیس عفونتی است که ریه را درگیر خود می‌کند. از علایم این بیماری سرفه‌های شدید که حداقل تا سه هفته ادامه داشته باشد. سرفه‌ی خونی، خستگی، تب و لرز، عرق شبانه و درد در قفسه‌ی سینه است و بیشتر افرادی به این بیماری مبتلا می‌شوند که سیستم ایمنی بدن ضعیفی دارند.
10- بیماری آدیسون
بیماری آدیسون نوعی بیماری است که در آن سلول‌های ایمنی بدن به غده‌های آدرنال حمله و آنها را تخریب می‌کنند. در نتیجه غدد آدرنال به اندازه‌ی کافی هورمونهای کورتیزول و آلدسترون را نمی‌توانند تجربه کنند که در نهایت باعث کاهش اشتها و کاهش وزن خواهد شد. از علائم بیماری آدیسون عبارتند از کاهش فشار خون، ضعف عضلانی، افزایش تمایل به مصرف نمک، خستگی مزمن و افزایش رنگدانه‌های پوستی. البته این بیماری بسیار نادر است.
11- ایدز
این ویروس به سلول‌های خود ایمنی نوع T خون حمله کرده و آنها را از بین می‌برند. این بیماری علائمی چون گلودرد، کاهش اشتها، زخم دهان و خستگی مفرط را به دنبال دارد. به علاوه این بیماری با تضعیف سیستم ایمنی بدن ابتلا به عفونت های ثانویه زیاد شده و باعث افزایش متابولیسم بدن و در نهایت کاهش وزن خواهد شد.
