باقلوا یکی از محبوبترین و رایجترین شیرینی سنتی هایی است که در بسیاری از کشورهای جهان، از جمله کشورهای خاورمیانه، ترکیه، ایران، قفقاز، یونان، آسیای مرکزی به عنوان یک غذای اصلی یا همراه در وعده‌های غذایی مورد استفاده قرار میگیرد.این شیرینی خوشمزه که از انواع لایه های نازک خمیر، مغزهای خوراکی تزیینی مانند گردو و پسته و شربت شیرین به نام شهد ساخته شده است بدلیل طعم بینظیر و ارزش غذایی بالایی که دارد علاقه‌مندان و طرفدارن زیادی پیدا کرده است. باقلوا شیرینی می باشد که در جشن‌ها و مهمانی‌ها محبوب است و مورد استقبال قرار می گیرد و همچنین جایگاه خود را در فرهنگ غرب نیز در انواع کشورها پیدا کرده است.این شیرینی لذیذ در برخی از کشورها جایگاه بسیار ویژه ای دارد.
انواع باقلوا در کشورهای مختلف
باقلوا در کشورهای مختلف به روش های مختلفی تهیه میشود و هر منطقه ویژگی‌ها و دستورات خاص خود را در تهیه این شیرینی لذیذ بکار میگیرد.
۱. باقلوای ترکیه‌ای
باقلوا در ترکیه یکی از معروف‌ترین انواع از این دسته از شیرینی ها محسوب میشود. این نوع باقلوا عمدتاً با مغز پسته، گردو یا فندق تهیه می شود و با شربت غلیظی از شکر و آبلیمو که شهد باقلوا نامیده میشود شیرین می شود. یکی از معروف‌ترین انواع باقلوای ترکیه‌ای، باقلوا گازیانتپ است که با پسته تهیه میشود و بسیار مشهور می باشد.
۲. باقلوای ایرانی
در ایران نیز باقلوا به شیوه‌های مختلفی تهیه و پخت میشود. معروف‌ترین انواع باقلوا‌ها در ایران شامل باقلوا یزدی، قزوینی و تبریزی است. باقلوای یزدی معمولاً به شکل لوزی و با استفاده از مغز بادام، هل و گلاب تهیه میشود، درحالی‌که باقلوای قزوینی با زعفران و مغز پسته تهیه می شود و طعم متفاوت و لذیذی دارد.
۳. باقلوای یونانی
باقلوا در یونان با مغز گردو و دارچین تهیه شده و شربت آن با عسل تهیه می شود که طعم شیرینی طبیعی و غلیظی به آن می دهد.
۴. باقلوای عربی و لبنانی
در کشورهای عربی مثل عراق، سوریه و لبنان، باقلوا به روش‌های متنوعی تهیه میشود. برخی از این انواع باقلوا دارای خامه هستند و برخی دیگر با زعفران و گلاب طعم‌دهی می‌شوند.
۵. باقلوای ارمنی و آذربایجانی
در ارمنستان و آذربایجان، باقلوا را با لایه‌های ضخیم‌تری از خمیر تهیه می کنند و از عسل و زعفران در تهیه شربت آن نیز استفاده میشود.
طرز تهیه باقلوا:
طرز تهیه باقلوا با توجه به اینکه کدام نوع از باقلوا را می خواهید تهیه کنید متفاوت است، اما به طور کلی مراحل زیر برای تهیه یک باقلوای کلاسیک مورد استفاده قرار می گیرد.
مواد لازم:
- خمیر فیلو یا یوفکا
- مغز پسته، گردو، فندق یا بادام (۱ فنجان خرد شده)
- کره ذوب شده (۱۰۰ گرم)
- عسل یا شکر (۱ فنجان)
- آبلیمو (۱ قاشق چای‌خوری)
- گلاب یا هل (برای طعم بهتر)
مراحل تهیه:
- فر را روی ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد گرم کنید.
- لایه‌های خمیر را در قالب چیده و روی هر لایه کره بمالید.
- مغزهای خردشده را بین لایه‌ها اضافه کنید.
- خمیر را به اشکال دلخواه برش دهید.
- باقلوا را در فر بپزید تا طلایی شود.
- پس از خروج از فر، شربت داغ را روی باقلوا بریزید و بگذارید جذب شود.
- پس از خنک شدن، باقلوا آماده سرو است.
ارزش غذایی باقلوا
ارزش غذایی باقلوا در هر 100 گرم به صورت زیر می باشد:
- کالری: ۴۵۰-۵۰۰ کیلوکالری
- کربوهیدرات: ۶۰-۶۵ گرم
- چربی: ۲۵-۳۰ گرم
- پروتئین: ۷-۸ گرم
- فیبر: ۲-۳ گرم
- ویتامین‌ها و مواد معدنی: آهن، کلسیم، روی و منیزیم
فواید مصرف باقلوا
۱. منبع انرژی بالا
باقلوا به دلیل داشتن گروه غذایی کربوهیدرات و چربی، چون سطح قند خون را بالا می اورد منبع خوبی برای تأمین انرژی سریع است.
۲. وجود آنتی‌اکسیدان‌ها
مغزهای موجود در باقلوا مانند مغز پسته و بادام دارای آنتی‌اکسیدان‌های قوی هستند که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کنند.
۳. تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی
وجود مغزها در باقلوا، میزان مناسبی از ویتامبن‌های گروه B و آهن و منیزیم را فراهم می کنند.
مضرات و عوارض مصرف بیش از حد باقلوا
۱. افزایش وزن
به دلیل وجود کالری بالا در شیرینی باقلوا، مصرف زیاد باقلوا می‌تواند منجر به افزایش وزن و تجمع چربی و چاقی شود.
۲.افزایش قند خون
شکر و عسل موجود در شربت باقلوا می‌تواند باعث افزایش سریع قند خون شود که برای افراد دیابتی مضر و گاهی خطرناک است.
۳. مشکلات گوارشی
میزان چربی و قند بالای موجود در باقلوا ممکن است باعث سوء‌هاضمه و نفخ و ایجاد خلل در عملکرد روده شود.مصرف بیش از حد باقلوا می‌تواند در برخی افراد باعث تولید گازهای روده‌ای شود و موجب ناراحتی و درد معده شود. این مسأله به خاطر تحلیل ناقص فیبر در باقلوا ممکن است رخ دهد.
جایگاه باقلوا در رژیم غذایی
باقلوا به عنوان یک شیرینی پرکالری و سرشار از کربوهیدرات و قند باید در رژیم غذایی به میزان متعادل مصرف شود. و میزان کالری در رژیم غذایی مورد توجه قرار گیرد .بهترین راهکارها:
- مصرف محدود و یا بسیار کم باقلوا در مناسبت‌ها و مهمانی ها
- ترکیب و خوردن آن به همراه چای سبز یا نوشیدنی‌های کم‌قند و چربی سوز
- ورزش منظم و یا افزایش فعالیت های بدنی برای جلوگیری از افزایش وزن ناشی از مصرف بیش از حد باقلوا
سخن آخر
باقلوا یک شیرینی بسیار محبوب و لذیذ است که در فرهنگ‌های مختلف جایگاه ویژه‌ای دارد. با توجه به اینکه این شیرینی طعم بینظیر و ارزش غذایی بالای دارد ، اما مصرف بیش از حد و زیاد آن بدلیل اینکه کالری باقلوا بسیار زیاد می باشد،می‌تواند باعث ایجاد مشکلات سلامتی مانند افزایش وزن و چاقی و بالا رفتن قند خون شود. بنابراین، رعایت تعادل در مصرف این شیرینی و ترکیب آن با یک سبک زندگی سالم ضروری می باشد.
