آیا استرس موجب بیماری می شود؟

استرس موجب بیماری قلبی می شود

همه ی ما با استرس آشنا هستیم. گرچه دانشمندان معتقدند کمی استرس برای بدن لازم است، اما استرس طولانی مدت مشکلات زیادی برایمان ایجاد می کند که یکی از آنها  بیماری های قلبی می باشد.

دانشمندان سالهای زیادیست که در رابطه ی بین استرس مزمن و مشکلات قلبی- عروقی دچار سر درگمی شده بودند، اما در حال حاضر به نظر می رسد آنها به نتایجی در این مورد رسیده اند. مطالعه ای که توسط محققان آمریکایی انجام شد، نشان داد که استرس بیش از حد موجب افزایش بیماری های قلبی و سکته می شود.

استرس و آمیگدال

در مطالعه ای که توسط تیم پزشکی هاروارد انجام شد، مغز، مغز استخوان، خواب و عروق 293 بیمار مورد مطالعه قرار گرفت. سپس این شرکت کنندگان برای چهار سال تحت نظر قرار گرفته شدند تا بیماری های قلبی آنها بررسی شود. طبق این مطالعات، 22 بیمار دچار مشکلات قلبی- عروقی از قبیل حمله ی قلبی، آنژین، نارسایی قلبی، سکته و بیماری شریان محیطی شدند.

مطالعه ی دیگری که تنها شامل 13 شرکت کننده بود به بررسی ارتباط بین استرس و التهاب بدن پرداخت. یافته ها نشان داد افرادی که بیشترین میزان استرس را داشتند، دچار بیشترین میزان فعالیت آمیگدال (آمیگدال مرکز احساساتی همچون ترس، عصبانیت، رفتارهای احساسی و انگیزه) بودند.

به علاوه محققان دریافتند که افزایش فعالیت آمیگدال موجب افزایش فعالیت مغز استخوان و التهاب عروق می شود. آنها بر این عقیده اند که آمیگدال ممکن است به مغز استخوان سیگنال دهد که گلبول های سفید بیشتری تولید کند و در نتیجه موجب حمله ی قلبی و سکته شود.

گرچه مطالعه بر روی حیوانات رابطه ی بین استرس و فعالیت بیشتر مغز استخوان و عروق را کشف کرد، اما تعمیم این رابطه بر روی انسان هنوز نامشخص است.

 این به چه معناست؟

گرچه برای تصدیق این مکانسیم ها به مطالعات بیشتری نیاز است، اما محققان بر این باورند که این مطالعات می تواند به راه های جدیدی برای هدفمندی و درمان ریسک های قلبی-عروقی مرتبط با استرس منتهی شود.

دکتر احمد توکل، سر مقاله نویس این مقاله می گوید: نتایج ما یک بینش منحصر به فرد به اینکه چگونه استرس ممکن است منجر به بیماری قلبی- عروقی شود، ایجاد کرد. این مطلب نشان می دهد که فواید کاهش استرس تنها به سلامت روحی مربوط نمی شود. در حقیقت استرس مزمن یک فاکتور ریسک برای بیماری های قلبی- عروقی محسوب می شود.

در نتیجه محققان بیان کرده اند که وقتی نوبت به سلامت قلب و عروق می رسد، استرس مزمن و اجتماعی یک خطر بزرگ محسوب می شود و خطر آنها به اندازه ی خطر سیگار کشیدن، فشار خون و دیابت است.

محققان دیگر چه می گویند؟

بررسی سال 2013 نشان داد که تقریبا نیمی از افراد بزرگسال در ایالت متحده احساس می کنند که دچار استرس شده اند و نیمی از آنها در سنین 45 تا 54 سال هستند، یعنی سنی که ریسک بیماری های قلبی- عروقی در آن افزایش می یابد.

ارتباط بین استرس و افزایش بیماری های قلبی بیشتر بر عادت های زندگی (عادت هایی همچون سیگار کشیدن، مصرف بیش از حد الکل و پرخوری) که افراد در هنگام استرس به آن روی می آورند، تمرکز می کند. بررسی کنترل استرس توسط مغز و کشف علت خطر ابتلا به بیماری های قلبی به ما اجازه می دهد راه های مقابله با استرس روانی را بهتر دریابیم.

برای کاهش استرس، در زندگی خود تغییرات مثبت ایجاد کنید.

 نیل روبرت، مشاور جراح قلب می گوید: چنین موضوعی نشان می دهد که چرا برخی از افراد که دچار فاکتورهای ریسک بیماری های قلبی (همچون سیگار، دیابت، فشار خون و کلسترول بالا) نیز نیستند، باز هم به این مشکل مبتلا می شوند. موضوع مهم تر این است که هر فردی باید سعی کند گزینه های زندگی سالم تری برای خود انتخاب کند و استرس را تا جای ممکن کاهش دهد.

با ورزش کافی و منظم، رعایت یک رژیم غذایی مدیترانه ای و جلوگیری از افزایش وزن می توانید استرس خود را کاهش دهید.

استرس موجب بیماری زونا می شود

بیماری زونا یک بیماری ویروسی است که عامل آن ویروس واریسلازوستر می باشد. این ویروس پس از ابتلا به آبله مرغان در بدن باقی می ماند و عوامل تحریکی و تضعیف سیستم ایمنی موجب تحریک و فعال سازی مجدد آن می شود. یکی از عواملی که موجب نقص در سیستم ایمنی می شود، استرس است. بنابراین می توان گفت که استرس با ابتلا به زونا بی ارتباط نیست.

بیماری زونا که به هرپس زوستر نیز معروف است، یک بیماری ویروسی رایج است که با جوش های دردناک روی پوست و تاول هایی بر روی طرفین بدن، همراه است. این بیماری به دلیل فعال شدن مجدد ویروس واریسلا زوستر در افرادی که پیشتر به بیماری آبله مرغان مبتلا بوده اند، ایجاد می شود. گرچه 90 مورد از آبله مرغان ها در سن 14 سالگی یا کمتر رخ می دهد، اما بسیاری از زوناها در سنین بالاتر ایجاد می شوند. مطالعات نشان داده است که خطر ابتلا به زونا در سن 50 سالگی به بالا افزایش می یابد. به طور کلی از هر سه نفر، یک نفر ممکن است در طول زندگی خود مبتلا به این بیماری شود.

استرس به عنوان فاکتوری برای ابتلا به زونا

گرچه دلیل فعال شدن این ویروس کاملا مشخص نیست، اما از آنجا که تضعیف سیستم ایمنی بدن موجب ایجاد جوش می شود، می توان به این موضوع پی برد که چرا زونا در افراد پیر و افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، بیشتر رخ می دهد.

یکی از عقاید عمومی بر این است که زونا در برخی از موارد توسط استرس ایجاد می شود. به طور کلی استرس مشکلات زیادی برای سلامتی ایجاد می کند که از جمله می توان به مشکلات گوارشی، میگرن و اگزما اشاره کرد. اما سوال این است که آیا استرس می تواند موجب فعال شدن یک ویروس غیرفعال به نام واریسلا زوستر شود؟

مطالعات حاضر به ما چه می گویند؟

تقریبا در دهه های اخیر، رشته ای به نام عصب روانشناسی بیان کرد که چگونه احساسات، موجب تغییرات فیزیولوژیکی و بهبود سلامت افراد می شود. یکی از این تغییرات مربوط به تاثیریست که استرس بر روی ابتلا به زونا دارد. در مطالعه ای که اخیرا انجام شد و در آن زنان بالای 60 سال مبتلا و غیر مبتلا به زونا مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند، نشان داده شد که افراد مبتلا به زونا در طول شش ماه اخیر دچار وقایع استرس زای زیادی نسبت به گروه دیگر شده بودند. نتایج حاصل از این مطالعات نشان می دهد که کاهش استرس موجب تغییرات فیزیولوژیکی سودمندی در زمینه ی سلامت می شود.

بررسی استرس به عنوان یک راه انداز بیولوژیکی

در سال های اخیر، مطالعات زیادی بر روی تاثیر استرس بر روی ویروس هرپس سیمپلکس (یک ویروس تب خالی مشابه ویروس واریسلا زوستر) که موجب زخم های سرد و تب خال تناسلی می شود، انجام شده است. از آنجا که این دو ویروس خودشان را به دیواره ی سلول های عصبی متصل می کنند، چگونه می توانند برای سال های زیادی غیرفعال باقی بمانند؟ وقتی سیستم ایمنی بدن تضعیف می شود، ویروس به یک باره فعال می شود، که اغلب نیز با فشارهای عاطفی همچون اضطراب، افسردگی و فرسودگی همراه است.

اما آیا این استرس است که موجب تضعیف سیستم ایمنی می شود و یا دلایل دیگری در میان است؟
در مطالعاتی که انجام شد، محققان به بررسی این موضوع پرداختند که آیا فعال شدن محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (سیستمی که عکس العمل به استرس و فرآیندهای دیگر بدن را کنترل می کند) موجب فعال شدن ویروس هرپس سیمپلکس می شود یا نه؟

کورتیکواستروئیدها هورمون هایی هستند که در پاسخ به استرس در بدن تولید می شوند. وقتی این ویروس (هرپس سیمپلکس) در بدن فعال می شود، سطح هورمون ها به شدت افزایش می یابد. دانشمندان تلاش کردند که بفهمند آیا استرس به عنوان یک فاکتور مستقل، موجب وقوع هرپس می شود یا نه؟
اما نتایج نشان داد که علی رغم افزایش کورتیکواستروئیدها، هیچ ارتباطی بین فعال شدن محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال و فعال شدن مجدد ویروس هرپس سیمپلکس وجود ندارد.
هیچ یک از اینها بدان معنا نیست که استرس نقش مهمی در فعال سازی ویروس هایی چون هرپس سیمپلکس و واریسلا زوستر ندارد، بلکه شواهد قانع کننده ای وجود دارد که نشان می دهد استرس روانی به شدت زبان بیوشیمیایی رایج را که اندوکرین، سیستم ایمنی و عصبی را تنظیم می کند، تغییر می دهد.

با توجه به تمام موارد ذکر شده، می توان بدین نتیجه دست یافت که باید استرس خود را کاهش دهیم. البته مواردی همچون انتخاب یک رژیم غذایی سالم، ورزش و خواب کافی نیز تاثیر بسیار زیادی در کاهش استرس و بهبود سیستم ایمنی بدن دارد. برای پیشگیری از وقوع این بیماری، یک واکسن به نام زوستاواکس وجود دارد که می تواند احتمال ابتلا به زونا را تا 70 درصد در افراد بین 50 تا 59 سال کاهش دهد. البته از آنجا که با افزایش سن، تاثیر این واکسن کاهش می یابد، نیاز به تجدید آن کاملا احساس می شود.