هپاتیت همان التهاب کبد است که با درد و تورم همراه است. عوامل مختلفی باعث به وجود آمدن هپاتیت می‌شوند. در این مقاله درمورد بیماری هپاتیت با شما دوستان عزیزمطالبی را در میان خواهیم گذاشت.
هپاتیت چیست؟
هپاتیت نوعی التهاب کبد است که در اثر عفونت ویروس ایجاد می‌شود. البته عوامل مختلفی برای ایجاد این بیماری وجود دارد. کبد مسئول جدا کردن موادی مثل چربی‌ها، سموم، سلول‌های مرده و بیلی روبین است. در صورتی که یک کبد ملتهب و گرفتار هپاتیت این عملکردش را از دست می‌دهد در نهایت این سموم در بدن باقی می‌مانند.
انواع هپاتیت کدامند؟
هپاتیت یا همان عفونت‌های ویروسی کبد شامل چند دسته‌اند: هپاتیت A ، B ، C، D و E هر نوع از ویروس هپاتیت عامل خودش را دارد.
1- هپاتیت A
تفاوت بیماری هپاتیت A با انواع دیگر هپاتیت در این است که این نوع هپاتیت حاد و کوتاه مدت است. ولی هپاتیت B ، C و D معمولاً مزمن هستند. هپاتیت A هم معمولاً حاد است که برای زنان باردار خطرناک است و عامل هپاتیت A ویروس اچ آ وی می‌باشد. عامل به وجود آورنده این بیماری مصرف غذا یا آب آلوده به مدفوع شخص مبتلا به هپاتیت A است.
2- هپاتیت B
هپاتیت B معمولاً از طریق ارتباط با مایعات عفونی بدن مثل مایع منی یا خون یا ترشحات واژینال که دارای ویروس اچ بی وی هستند منتقل می‌شود. البته هپاتیت B از طریق تزریق مواد مخدر، ارتباط جنسی با فرد مبتلا و استفاده از ریش تراش یا ابزارهایی که باعث می‌شوند از طریق زخم، این بیماری منتقل شود نیز انتقال پیدا می‌کند.
3- هپاتیت C
هپاتیت سی یا اچ وی سی از طریق تماس مستقیم با مایعات آلوده بدن یا تزریق و تماس جنسی انتقال پیدا می‌کند. این نوع از هپاتیت در مردم آمریکا شایع است.
4- هپاتیت D
هپاتیت D یا دلتا از طریق تماس مستقیم با خون آلوده منتقل می‌شود. این ویروس باید همراه با عفونت هپاتیت B باشد تا توان تکثیر داشته باشد. هپاتیت A بر اثر مصرف آب آلوده در افراد به وجود می‌آید و معمولاً در مکان‌هایی که منبع آب آلوده به مدفوع وجود دارد به وجود می‌آید.
چه کسانی به هپاتیت مبتلا می‌شوند؟
افرادی که بهداشت را رعایت نمی‌کنند از طریق تماس با افراد مبتلا دچار هپاتیت می‌شوند. افرادی که خوراکی‌های خام یا نیم پز استفاده می کنند یا از آبزیانی که در آب‌های آلوده پرورش پیدا می‌کنند استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به هپاتیت A قرار دارند.
ویروس هپاتیت B هم از طریق مادر به نوزاد طی عمل زایمان منتقل می‌شود. همچنین این ویروس از طریق اسپرم و دیگر مایعات بیولوژیک بدن و همچنین خون و با استفاده از سرنگ آلوده از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود.
هپاتیت C نیز از طریق تماس مستقیم به خون آلوده مخصوصاً استفاده از سرنگ مشترک برای تزریق مواد مخدر، انتقال خون آلوده و سرنگ‌های غیراستریل منتقل می‌گردد. همچنین این ویروس از طریق رابطه جنسی کنترل نشده با فرد مبتلا انتقال پیدا می‌کنند.
کدام افراد بیش از همه احتمال ابتلا به هپاتیت را دارند؟
افراد زیر بیش از همه ممکن است به هپاتیت مبتلا شوند:
- کادر پزشکی و پرستاران به دلیل اینکه دائما با وسایلی مثل سوزن سرنگ و دیگر وسایل آلوده به ویروس سر و کار دارند.
- افرادی که رفتارهای پرخطر مثل اعتیاد تزریقی یا روابط جنسی خارج از عرف دارند.
- متصدیان انبار مواد غذایی که در ارتباط با خوراکی‌ها و مایعات حاوی ویروس هپاتیت A هستند.
- دریافت کنندگان خون آلوده
- بیماران تحت درمان با همودیالیز
- نوزادانی که از مادر آلوده به ویروس هپاتیت B و C به دنیا می‌آیند.
- افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی و مصرف کنندگان مواد الکلی
- ساکنان مناطقی که از آب آشامیدنی بهداشتی و سالم برخوردار نیستند.
- افراد استفاده کننده از طب سوزنی، تاتو و خالکوبی
چگونه از هپاتیت پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از انواع هپاتیت راه‌های متعددی وجود دارد که به چند مورد از آنها اشاره می‌کنیم:
- ضدعفونی کردن وسایل بیمار
- رعایت بهداشت فردی مثل شستن دست‌ها قبل از غذا
- ضدعفونی کردن میوه‌ها و سبزیجات
- دفع مناسب و بهداشتی فاضلاب به دلیل جلوگیری از آلودگی آب‌ها، میوه‌ها، سبزیجات و مواد غذایی
- عدم ارتباط و تماس با فرد آلوده
- استفاده نکردن از خون و فرآورده‌های خونی آلوده و وسایل آلوده به خون مثل تیغ آلوده، قیچی و ناخن‌گیر
- رعایت بهداشت کامل توسط پزشکان، جراحان و پرستاران و کارکنان بخش دیالیز آزمایشگاه و معتادان تزریقی
- تهیه و توزیع غذای سالم
- توصیه واکسن برای مسافران به کشورهای در حال توسعه، افراد دارای بیماری مزمن کبدی و گیرندگان فرآورده های ذخیره شده پلاسما
- اجتناب از رفتارهای پرخطر
- کنترل دقیق و استریل صحیح وسایل چند بار مصرف در مراکز درمانی
علائم رایج در هپاتیت کدام است؟
علائم بیماری هپاتیت ممکن است تا زمانی که به کبد آسیب وارد نشود، بروز پیدا نکند. در هپاتیت حاد، علائم و نشانه‌ها به سرعت ظاهر می‌شوند.
از جمله این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خستگی
- علائم مشابه آنفولانزا
- مدفوع روشن
- ادرار تیره
- دردهای شکمی
- بی اشتهایی
- کاهش وزن غیرمنطقی
- زرد شدن رنگ پوست که البته ممکن است از نشانه‌های یرقان باشد.
هپاتیت مزمن معمولاً به کندی پیش می‌رود و علائم و نشانه‌های آن بسیار خفیف و کوچک هستند.
روش‌های درمان هپاتیت کدام است؟
هپاتیت A یا B معمولاً با درمان‌های پزشکی بدون معالجات ضدویروسی خاص انجام می‌شود. هپاتیت C که خطرناک‌تر نیز است با درمان‌های به موقع باید آن را کنترل کرد. بهترین و اولین راه درمان این است که اقداماتی انجام شود که دیگر افراد خانواده به این بیماری مبتلا نشوند.
در هپاتیت A شستن مرتب دست‌ها بسیار ضروری و مهم است و در هپاتیت B و C باید مراقب این باشیم که با خون افراد آلوده تماس برقرار نشود.
اگر هپاتیت به موقع درمان و کنترل شود می‌تواند سرکوب شده و از بین برود. بعضی از داروها اثر زیادی روی درمان این بیماری دارند. البته در بعضی از موارد هپاتیت بدون درمان و خود به خود برطرف می‌شود.
اگر هپاتیت در مراحل اولیه تشخیص داده شود بسیار آسان درمان می‌شود. در هپاتیت B مصرف روزانه یک قرص از پیشرفت بیماری و عوارض ناشی از آن جلوگیری می‌کند.
هپاتیت C هم امروزه با مصرف روزانه یک قرص به مدت سه ماه کاملاً بهبود پیدا کرده و از بدن خارج می‌شود.
راه‌های تشخیص هپاتیت چیست؟
ویروس هپاتیت به تدریج به کبد سالم آسیب می‌رساند و باعث التهاب آن شده بافت چربی آن را تخریب می‌کند و بافت فرسوده برجا می‌گذارد.
پس از تشخیص پزشک معمولاً آزمایشات کبدی انجام می‌شود. آزمایش‌های کبدی شامل آزمایش‌های خون، سونوگرافی و نمونه برداری از کبد می‌باشد.
نمونه برداری از کبد به این صورت است که فرد بیمار به صورت موضعی بی حس شده و با استفاده از یک سوزن، نمونه‌گیری انجام می‌شود که در این شرایط بیمار باید حداکثر یک روز در بیمارستان بستری شود. آزمایشاتی که برای تشخیص هپاتیت در آزمایشگاه انجام می‌شود شامل سه دسته هستند:
1- آزمایش خون
این آزمایش اولیه به منظور تشخیص ویروس‌های عامل این بیماری و ارزیابی مقدار آنتی بادی‌های تولید شده در بدن برای مبارزه با این بیماری و همچنین اندازه گیری سطح پروتئین‌ها و آنزیم‌های کبدی انجام می‌گردد.
2- روش‌های تشخیصی مولکول یا پی سی آر
شناسایی هپاتیت B و C با استفاده از روش‌های تشخیص مولکولی انجام می‌شود که می‌تواند میزان بارگذاری ویروس را در کبد تایید کند و میزان فعال بودن هپاتیت را مشخص کند.
3- بیوپسی یا نمونه برداری از کبد
با نمونه‌برداری از کبد میزان آسیبی که به کبد رسیده و میزان احتمال سرطان را اندازه گیری می‌کنند.
مهم‌ترین اقدامات اولیه بعد از ابتلا به هپاتیت
مهم‌ترین اقداماتی که جهت بیماران مبتلا به هپاتیت می‌شود این است که به اندازه کافی استراحت داشته باشند. مقدار زیادی مایعات بنوشند و مواد مغذی به میزان لازم مصرف کنند.
از مصرف الکل پرهیز کنند. افراد مبتلا به آسیب‌های هپاتیت الکلی باید مصرف الکل را ترک کنند، زیرا الکل به طور مستقیم سلول‌های کبدی را از بین می‌برد. در ابتلا به هپاتیت A و B باید با مراقبت و درمان‌های پزشکی بیماری‌ها را تحت کنترل درآورد. افرادی که با فرد مبتلا در ارتباط مستقیم هستند باید مراقب انتقال این ویروس به خودشان باشند.
در این مقاله در مورد انواع هپاتیت و روش‌های درمان و پیشگیری آن با شما دوستان عزیز صحبت کردیم، امیدواریم برایتان مفید بوده باشد.
